قیر محلول (Liquid bitumen) یکی از محصولات بسیار مهم و کاربردی در صنعت راهسازی است. با مطالعه این مطلب از بلاگ شرکت قیر غرب نیکان علاوه بر آشنایی با تعریف قیر محلول و انواع آن، اطلاعات مفیدی درباره کاربردهای این نوع بیتومن نیز بدست خواهید آورد.
قیر محلول چیست؟
بیتومن محلول حاصل حل کردن قیر خالص در حلال‌ها یا روغن نفتی است. بسته به کیفیت و مقدار حلال، نوع و کیفیت قیر هم تغییر می‌کند که خود در قیمت بیتومن محلول نیز تاثیرگذار است.
این محلول در درجه حرارت محیط، مایع است و در بسیاری از صنایع همچون راهسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
انواع بیتومن محلول
کاربرد قیر محلول در صنایع راهسازی برای اندودهای سطحی و نفوذی و همچنین آسفالت سرد و سطحی است و سرعت گیرش یا سفت شدن آن به نوع محلول بستگی دارد.
بر همین اساس این محصول به سه گروه عمده قیرهای محلول کندگیر، دیرگیر و زودگیر تقسیم می‌شود که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.
1 : بیتومن محلول زودگیر
قیرهای محلول زودگیر یا تندگیر که با نام اختصاری (RC) شناخته می‌شوند؛ از حل شدن بنزین با قیر خالص بدست می‌آیند. علت نامگذاری آن نیز تبخیر شدن سریع حلال موجود در قیر، اندکی پس از مصرف قیر محلول است که موجب باقی ماندن قیر اصلی می‌شود.
قیرهای محلول زودگیر با توجه به گرانروی به چهار طبقه RC70 ، RC250، RC800، RC3000 تقسیم می‌شوند و اعدادی که در پسوند آورده شدند، نمایانگر کندروانی قیر بر حسب سانتی‌استوکس هستند. لازم به ذکر است؛ اگر میزان حلال‌های نفتی در بیتومن محلول بیشتر باشد، روانی‌اش نیز بیشتر می‌شود.
2: قیر محلول کندگیر
این نوع قیر که با نام اختصاری (MC) شناخته می‌شود؛ حاصل حل شدن قیر خالص در حلال‌های نیمه سنگینی مانند نفت سفید یا حلال‌های مشابه است که در آن حلال با سرعت کمتری نسبت به قیر محلول زودگیر تبخیر می‌شود و جدا می‌گردد.
کندروانی mc در 60 درجه سانتی‌گراد از حداقل 60 تا 6000 سانتی‌استوکس متغیر است. از این قیرها در مالچ پاشی برای جلوگیری از حرکت شن‌های روان استفاده می‌شود. دسته‌بندی آن‌ها نیز به این شرح است:
MC30 ، MC70 ، MC250 ، MC800 ، MC300
3: بیتومن محلول دیرگیر
قیرهای دیرگیر با نام اختصاری (SC) شناخته می‌شوند. این نوع بیتومن علاوه بر اینکه از طریق حل شدن قیر خالص در روغن یا حلال‌های دیرگیر نفتی همچون گازوئیل، مازوت و نفت سیاه بدست می‌آیند؛ مستقیما از تقطیر نفت خام در برج تقطیر نیز حاصل می‌شوند.
در این حالت، روغن‌های حلال هنوز از آن جدا نشدند و بعد از مصرف، گیرش کامل این قیرها زمان زیادی می‌برد. در واقع، این روغن‌ها در شرایط آب و هوایی معمول تبخیر نمی‌شوند و نیازمند تغییر شکل مولکولی به صورت تدریجی و در زمان طولانی هستند.
از این بیتومین محلول معمولا به عنوان چسب بین دو لایه آسفالت استفاده می‌شود و کاربرد آن نیز بسته به میزان سخت بودن، متخلخل بودن سنگ و شرایط جوی طبق نظر متخصصین متفاوت است. این محصول با توجه به مقدار حلال موجود در آن شامل SC70 ، SC250 ، SC800 و SC3000 می‌شود.
بیشتر بخوانید: قیر سفید چیست؟
تفاوت قیر محلول و امولسیون
قیر محلول امولسیون در سال‌های اخیر با در نظر گرفتن مسائل اقتصادی و زیست محیطی به عنوان جایگزینی برای mc در نظر گرفته شده است. تفاوت بارز این دو در این است که در تولید این نوع بیتومن از نفت و در امولسیون از آب و ماده‌ی امولسیون ساز استفاده می‌شود.
به همین دلیل این نوع بیتومین در آب به صرفه‌تر و از نظر محیط زیستی، سالم‌تر محسوب می‌شود و در سال‌های اخیر اکثر کشورهای پیشرفته به استفاده از این نوع قیر طبیعی روی آورده‌اند.
از دیگر مزیت‌های امولسیون می‌توان به احتمال کمتر احتراق و صرف زمان و انرژی کمتر اشاره کرد. البته قیرهای محلول این مزیت را نسبت به امولسیون دارند که شرایط آب و هوایی زمستانی تاثیری در آن‌ها ندارد، در حالی که قیرهای امولسیونی نیازمند مراقبت در برابر یخ‌زدگی هستند.
اهمیت قیر در صنایع زیرساختی
یکی از اصول زیرساختی مهم در بهبود مبادلات و حمل و نقل، وضعیت راه و جاده‌ها در کشورها است. به همین خاطر، نوع قیر مصرفی در صنایع راهسازی اهمیت ویژه‌ای دارد و همواره هزینه های زیادی برای بهبود وضعیت راه‌ها و آسفالت‌های موجود صرف می‌شود.
قیمت انواع قیر تحت تاثیر متغیرهای مختلف همواره دستخوش تغییرات بسیاری شده است. امروزه استفاده از قیرهای امولسیون نیز در کنار مواردی همچون چگالی قیر محلول، گرید و نوع آن در تعیین قیمت این محصول تاثیرگذارند. در شبکه های اجتماعی نیز با شرکت قیر غرب نیکان همراه باشید تا با انواع قیر طبیعی یا گیلسونایت، قیر نفتی، قیر معدنی، پودر قیر معدنی، پودر پوست گردو، انواع بیتومن و خرید و فروش بیتومن در ایران آشنا شوید.