امروزه از مواد مختلفی برای عایق‌بندی بخش‌های مختلف ساختمان استفاده می‌شود و هر کدام از این عایق‌ها می‌توانند مزایا، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی داشته باشند. قیرگونی از جمله رایج‌ترین و بهترین عایق‌هایی است که برای جلوگیری از نفوذ رطوبت به بخش‌های مختلف استفاده می‌شود و از مزایا و معایب ویژه‌ای برخوردار است. در ساخت این عایق از انواع قیرهای صنعتی، قیر معدنی، پودر قیر معدنی و قیرهای موجود در بازار استفاده می‌شود.نحوه اجرای قیرگونی اهمیت بسیار زیادی خصوصاً در بخش‌هایی همچون سرویس بهداشت، آشپزخانه و … دارد و لازم است که به نکات و فاکتورهای مختلفی توجه شود که در ادامه مطلب به بررسی آنها پرداخته می‌شود.
نحوه صحیح اجرای قیرگونی
لازمه استفاده از هر کدام از انواع عایق‌های رطوبتی آگاهی از نکات و فاکتورهای اصولی اجرای آنها است و برای اجرای درست و صحیح قیرگونی نیز لازم است که مراحل به صورت منظم انجام شده و به نکات مختلفی توجه شود. همانطور که گفته قیرگونی مقرون‌به‌صرفه بوده، مصالح ساده‌ای دارد، برای تمامی سطوح قابل استفاده است و امکان تعمیر راحت آنها وجود دارد. مهم‌ترین اصول و نکات اجرای قیرگونی به شرح زیر هستند:
زیرسازی مناسب
قبل از اقدام به قیرگونی حتماً باید زیرسازی مناسبی برای آن انجام شود چرا که در صورت نداشتن زیرسازی مناسب این عایق با مشکلات و چالش‌های متعددی مواجه می‌شود و در نهایت امکان نفوذ و آب و رطوبت در آن افزایش پیدا می‌کند. سطحی که قرار است قیرگونی شود باید به شکلی اصولی سیمان‌کاری شود و هرگونه درز و ترک موجود در سیمان با استفاده از دوغاب پوشانده شود تا قیرگونی دچار سوراخ شدگی و ترک نشود. امروزه در عایق‌های رطوبتی از بیتومن به عنوان یک قیر طبیعی مقاوم نیز استفاده می‌شود که می‌تواند به طول عمر عایق اضافه کند.
اجرای کار در شرایط آب و هوایی مناسب
یکی از مهم‌ترین ایرادات عایق قیر گونی این است که در شرایط آب و هوای ابری و بارانی نمی‌توان آن را اجرا کرد و به‌خوبی از آن بهره برد به همین دلیل حتماً در زمان اجرای آن باید شرایط آب و هوایی نرمال باشد تا بهترین نتیجه را داشته باشد.
تمیز کردن سطح و قیرپاشی
در مرحله بعدی لازم است که سطح مورد نظر به‌خوبی تمیز شود و سپس یک لایه قیر نرم ۶۰/۷۰ (قیر خالص با درجه نفوذ بین ۶۰ تا ۷۰ دهم میلی‌متر) بر روی سطح ریخته می‌شود. مقدار قیر لازم برای قیراندود کردن گونی حدوداً 2500 گرم در هر متر مربع است و باید توجه داشت که تمامی سطوح به صورت یکنواخت و یکدست به قیر آغشته شود و هیچ‌گونه روزنه‌ای در سطح باقی نمانده باشد. در این مرحله نباید از قیر سفت استفاده کرد.
پهن کردن گونی
در مرحله بعدی از روش قیرگونی سرویس بهداشتی یا بخش‌های مختلف ساختمان لازم است که گونی‌ها بر روی سطح قیراندود شده پهن شوند. گونی‌ها باید به‌گونه‌ای بر روی سطح پهن شوند که 10 سانتی‌متر همپوشانی داشته باشند و محل آبروها نیز به درستی برش داده شود. گونی‌هایی که در قیرگونی استفاده می‌شوند از جنس الیاف کنف چتائی هستند و لازم است که هیچ‌گونه زدگی و سوراخ شدنی نداشته باشند و بدون چین و چروک پهن شوند.
قیر اندود کردن گونی‌ها
در مرحله بعدی از اجرای قیرگونی و بعد از آنکه گونی‌ها به صورت دقیق و یکدست پهن شدند لازم است که مخلوطی از قیر نرم (قیر ۷۰-۶۰) و قیر سفت بر روی آنها پاشیده شود. معمولاً در این مرحله از اجرای عایقکاری قیرگونی 1500 گرم قیر برای هر متر گونی استفاده می‌شود. قیرهایی نرم و سفتی که مخلوط می‌شوند باید کاملاً به هم زده شوند تا به صورت یکدست سطح گونی را پوشش بدهند. البته باید توجه داشت که در انتخاب نوع قیر سفت باید به شرایط آب و هوایی منطقه توجه داشت و دقت کرد که گونی‌ها دچار جمع شدگی و پارگی نشوند. برای اجرای لایه‌های بیشتر می‌توان یک لایه گونی دیگر را به صورت عمود بر لایه قبلی پهن کرده و دوباره آن را قیرپاشی نمود تا تمامی منافذ آن گرفته شود.
آزمایش عایق
در مرحله آخر از قیرگونی دیوار و سایر بخش‌های ساختمان لازم است که اجرای صحیح آن اطمینان پیدا کرد و برای این کار ابتدا محل آبروها را مسدود کرده و سپس محلی که قیرگونی شده است را به مدت 24 ساعت غرقاب نمود. در صورتی که نشتی در محل مشاهده نشود نتیجه اجرای صحیح آن است.
نکات مهم در اجرای قیرگونی
اجرای عایقکاری قیرگونی همانند انواع عایق‌های دیگر می‌تواند ترفندهای خاص خود را داشته باشد به همین دلیل لازم است که در زمان اجرای آن به نکات و موارد مختلفی توجه شود. از جمله مهم‌ترین نکات در زمان اجرای قیرگونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
اجرای قیر و گونی حتماً باید توسط نیروهای متخصص و ماهر انجام شود و یا از آموزش قیرگونی اصولی استفاده شود.
حتماً باید به ضخامت عایق قیرگونی با توجه به محلی که از آن استفاده می‌شود توجه داشت.
در اجرای قیر و گونی حتماً باید به قوانین مربوط به عایق‌بندی ساختمان توجه شود.
اجرای قیر و گونی حتماً باید از پایین‌ترین سطح کار یعنی ناودانی‌ها، کف شوها و … شروع شود.
گونی‌های مورد استفاده در قیرگونی حتماً باید سالم و بدون ایراد باشند.
قیرهای مصرفی در این روش نباید بیشتر از 180 درجه حرارت داده شوند چرا که ویژگی‌های مطلوب خود را از دست می‌دهند.
در زیر گونی نباید از آهک استفاده شود.
در عایقکاری سرویس‌های بهداشتی و آشپزخانه حداقل باید 60 تا 80 سانتی‌متر از ارتفاع دیوار نیز قیرگونی شود.
جمع‌بندی نهایی
قیرگونی از جمله رایج‌ترین عایق‌های رطوبتی در ساختمان‌ها است که مزایای متعددی داشته و می‌تواند به‌خوبی در برابر رطوبت و مایعات مقاومت کند و از هدر رفت انرژی جلوگیری نماید. برای اجرای صحیح قیرگونی لازم است که به نکاتی همچون زیرسازی مناسب، استفاده از قیر و گیلسونایت مناسب، استفاده از گونی سالم، توجه به شرایط آب و هوایی و … توجه شود.