در این مطلب از وب سایت شرکت قیر غرب نیکان ارائه دهنده پودر گیلسونایت ، پودر پوست گردو و زغال فشرده به معرفی بیشتر و بررسی کاربرد بیتومن پرداخته می‌شود.
به‌صورت کلی می‌توان منابع زیرزمینی مانند نفت، گاز، فلزات و … را از مهم‌ترین ثروت‌های هر کشوری دانست و ممکن است در هر کشور تعدادی محدودی از این منابع وجود داشته باشد اما خوشبختانه ایران تقریباً در تمامی منابع زیرزمینی از کشورهای غنی دنیا به شمار می‌رود.
بیتومن یا بیتومین (Bitumen) که یک واژه به زبان سانسکریت است که در حقیقت به قطران زغال سنگ گفته می‌شود و یکی از مهم‌ترین منابع زیرزمینی هر کشوری به حساب می‌آید. بیتومین در اصل همان قیر است و در صنایع مختلفی کاربرد دارد.
بیتومن چیست؟
بیتومین یک ماده سیاه‌رنگ است که به حالت خمیری شکل می‌باشد و می‌تواند کاربردهای متعددی خصوصاً در عایق‌کاری رطوبتی و ساخت آسفالت داشته باشد. به‌صورت کلی قیر در دو نوع قیر طبیعی (گیلسونایت) و قیر پالایشگاهی وجود دارد که شباهت‌های بسیار زیادی باهم دارند اما تفاوت‌هایی نیز دارند. در اصل قیر طبیعی به‌صورت آماده از طریق استخراج معدنی به دست می‌آید و قیر پالایشگاهی در مسیر فرآوری شدن نفت به دست می‌آید.
به شکل تخصصی می‌توان گفت قیر ترکیبی هیدروکربنی است که شکلی خمیری و کلوئیدی دارد. قیرها در دماهای مختلف رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهند به‌گونه‌ای که در دمای محیط می‌تواند ترکیبی از دو حالت الاستیکی و ویسکوز باشد که به نام رفتار ویسکوالاستیکی شناخته می‌شود.
برای تعیین درجه سختی بیتومن لازم است که آزمایش درجه نفوذ انجام داده شود و برای تعیین درجه خلوص آن نیز باید آن را با تتراکلروکربن و سولفور کربن ترکیب کرد و مقدار ناخالصی آن مشخص شود. در حقیقت کاربرد بیتومن با توجه به آزمایش‌های تخصصی که توسط متخصصان انجام می‌شود مشخص می‌گردد.
ترکیبات اصلی بیتومین
به‌صورت کلی ترکیبات شیمیایی انواع قیرها یا بیتومن مشابه هستند ولی به تناسب منابع نفت خام و فرایندهای انجام شده در زمان تصفیه و مخلوط کردن تغییراتی خواهند داشت. همان‌طور که گفته شد قیرها مخلوط پیچیده‌ای از هیدروکربن‌ها هستند که شامل ترکیبات شیمیایی مختلف با وزن مولکولی بالا می‌باشند.
مولکول‌های موجود در قیر ترکیبی از آلکان‌ها، سیکلورآلکان‌ها، مولکول‌های هترو حاوی گوگرد، اکسیژن، نیتروژن و فلزات و شامل روغن، مواد معطر، آسفالیت و رزین می‌باشد. می‌توان گفت ترکیبات بیتومن در چهار طبقه عمده و قطبی به شرح زیر می‌باشند:
- آسفالتین‌ها که حاوی فنل‌های با وزن مولکولی بالا و ترکیبات هتروسیکلیک هستند.
- هیدروکربن‌های اشباع که درصد اشباع با نقطه نرم شدن متریال ارتباط دارد.
- آروماتیک‌های نفتنیک حاوی ترکیبات آروماتیک پلی سیکلیک نیمه هیدروژنه
- آروماتیک‌های قطبی شامل فنل های با وزن مولکولی بالا و اسیدهای کربوکسیلیک
تاریخچه Bitumen
می‌توان گفت بیتومن از زمان سومری‌ها و آشوری‌ها مورد استفاده قرار می‌گرفت و آن‌ها از قیر طبیعی و بیتومن در کشتی‌های خود استفاده می‌کردند. همچنین کاربرد بیتومن در زمان مصریان باستان برای مومیایی کردن اجساد بسیار ویژه بود. در یونان باستان نیز از این ماده سیاه برای ساخت مجسمه‌ها استفاده می‌شد.
تاریخچه و سابقه قیر در ایران نیز به دوران هخامنشی برمی‌گردد. کاربرد بیتومن به شکل مدرن و امروزی از سال 1917 رایج شد. با پیشرفت تکنولوژی و علوم مختلف استفاده از این ماده در صنایع مختلف رواج پیدا کرد و امروزه این ماده بیشتر از 150 کاربردی صنعتی دارد.
انواع بیتومین
همان‌طور که گفته شد Bitumen در حقیقت همان قیر است و دارای دو نوع اصلی است که در کنار تفاوت‌ها شباهت‌های متعددی نیز به هم دارند.
- بیتومن طبیعی یا قیر دریاچه‌ای که به مرور زمان با تبدیل نفت خام و مواد فرار آن به دست می‌آید. در اصل با نام بیتومن دریاچه‌ای شناخته می‌شود و دوام بیشتری از قیر نفتی دارد.
- قیر نفتی و تقطیری که از نفت خام به دست می‌آیند. در این روش ابتدا موادی همچون بنزین و گازوئیل از نفت خارج شده و در نهایت قیر آن خارج خواهد شد.
- البته Bitumen تحت فرآیندهای دیگری می‌تواند به انواع مختلف دیگری تبدیل شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل قیر دمیده، قیر محلول، قیر پلیمری و … هستند که هرکدام در صنایع مختلف کاربردهای متعددی دارند.
کاربرد بیتومن در صنایع مختلف
در حقیقت می‌توان گفت بیتومین یک افزودنی قیری است که قابلیت اختلاط بسیار خوبی با قیر نفتی دارد و بعد از مخلوط شدن می‌تواند خواص چسبندگی بسیار بالایی داشته باشد و همین چسبندگی باعث شده است که از کاربردهای متعددی برخوردار باشد.
- یک کاربرد بیتومن محافظت از لوله‌های فولادی در برابر خوردگی است که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- بیشترین کاربرد بیتومن در ساخت آسفالت و صنعت راه‌سازی می‌باشد. این ماده می‌تواند با ذرات شن و ماسه مخلوط شده و به‌عنوان روکش جاده‌ها استفاده شود.
- یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای بیتومن استفاده در صنعت ساختمان‌سازی به‌عنوان عایقی رطوبت است چراکه این ماده خاصیت ضد آبی دارد.
- این قیر طبیعی همچنین در صنعت سیمان، حفاری و کک سازی کاربردهای متعددی دارد.
بهترین بیتومن ایرانی
همان‌طور که گفته شد کشور ایران دارای منابع زیرزمینی بسیار زیادی است و ازجمله ثروتمندترین کشورهای جهان در این حوزه می‌باشد. مناطق غرب ایران مانند کرمانشاه، ایلام، خوزستان و … دارای منابع متعدد قیر طبیعی هستند. به‌گونه‌ای که بزرگ‌ترین معدن قیر طبیعی خاورمیانه در استان ایلام واقع شده است.
در اصل بهترین Bitumen ایرانی دارای بیش از 150 کاربرد صنعتی است. کشور ایران به‌عنوان سومین کشور غنی گیلسونایت و قیر طبیعی در جهان شناخته می‌شود و همواره در امر صادرات قیر پیشتاز بوده است و همین امر موجب شده است که در اقتصاد کشور نقش زیادی داشته باشد. قیر معدنی و قیر خمیری در بسیاری از کشورها ازجمله کره جنوبی، سنگاپور، کانادا، اسپانیا و … تولید می‌شود و ایران نیز از این نظر در بین 10 کشور برتر جهان قرار دارد.
خرید بیتومن
برای خرید پودر گیلسونایت و بیتومن لازم است که به فاکتورهای متعددی توجه شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل نوع گیلسونایت و بیتومن، درصد خلوص، کاربرد بیتومن ، اندازه و حجم بیتومن و … اشاره کرد.
به‌صورت کلی نمی‌توان قیمت دقیق و مشخصی برای بیتومن عنوان کرد چراکه می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی همچون نوسانات ارزی، میزان صادرات و … باشد.
جمع‌بندی نهایی
بیتومن به‌عنوان یکی از مواد طبیعی و کاربردی شناخته می‌شود که می‌تواند در صنایع مختلفی همچون راه‌سازی، ساختمان‌سازی، حفاری، تأسیسات و … کاربردهای متعددی داشته باشد. این ماده طبیعی یکی از باارزش‌ترین منابع طبیعی ایران است که می‌توان تأثیر زیادی در اقتصاد داشته باشد. اگر قصد دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه قیمت گیلسونایت، پودر گیلسونایت، قیر طبیعی و قیر معدنی را دارید می توانید در اینستاگرام نیز با شرکت قیر غرب نیکان همراه باشید.