مشخصات قیر طبیعی و مهم‌ترین ویژگی‌های آن

منابع طبیعی مختلف امروزه کاربردها و قابلیت‌های مختلفی دارند و می‌توانند در صنایع مختلف به کار بروند. قیر طبیعی که با نام گیلسونایت شناخته می‌شود نیز از جمله کاربردی‌ترین موادی است که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. این ماده از ترکیبات متعددی ساخته شده و سازگاری بالایی با انواع محصولات نفتی دارد و بیشتر به عنوان اصلاح‌کننده قیر و مخلوط آسفالت استفاده می‌شود. تنوع ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی باعث شده است که این ماده در بیش از 150 صنعت مختلف کاربرد داشته باشد.

در ادامه این مطلب از وب سایت شرکت قیر غرب نیکان تولید کننده و فروشنده گیلسونایت ، پودر گیلسونایت، پودر قیر معدنی و والنات شل در ایران و خاورمیانه به بررسی بارزترین ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی پرداخته خواهد شد.

قیر طبیعی (Natural Bitumen)

گیلسونایت (Gilsonite) یا قیر طبیعی (Natural Bitumen) در اصل یک ماده معدنی سیاه‌رنگ است که از ویسکوزیته بالایی برخوردار است. این ماده از هیدروکربن‌های جامد تشکیل شده و در لایه‌ها و رگه‌های عمودی معادن زیر زمین پیدا می‌شود. درجه نرمی این ماده می‌تواند متناسب با نوع منطقه‌ای که در آن یافت می‌شود متفاوت باشد.

Gilsonite برای اولین بار در سال 1860 کشف شد و اواسط دهه 1880 به‌وسیله ساموئل H. Gilson به‌عنوان یک پوشش ضد آب معرفی شد. اولین شرکتی که برای اولین بار اقدام به استخراج قیر طبیعی نمود نیز در سال 1888 تاسیس شده و امروزه در بسیاری از کشورهای جهان خصوصاً کشور ایران این ماده معدنی کاربردی استخراج می‌شود.

ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی

قیر طبیعی مانند نفت و سایر مواد معدنی و طبیعی دیگر دارای ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی است و می‌تواند در صنایع مختلف کاربرد داشته باشد. از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دارای مقادیر زیاد آسفالتین و نیتروژن است و همین باعث می‌شود که در حلال‌های ارگانیک به سادگی حل شود.
• این قیرها همچنین دارای حلالیت بالایی در CS2 می‌باشند.
• گیلسونایت دارای درجه خلوص بسیار بالایی است و با مواد نفتی مختلف سازگاری خوبی دارد.
• این ماده کاملاً آب‌گریز است و به هیچ عنوان جاذب رطوبت و آب نخواهد بود.
• دارای رنگ سیاه و کاملاً درخشانی است و شباهت بالایی به مواد معدنی شیشه‌ای دارد و همین امر موجب شده است که به سادگی شکسته شده و به پودر گیلسونایت تبدیل شود.
• دمای ذوب قیر طبیعی می‌تواند از 160 تا 220 درجه سانتی‌گراد متفاوت باشد.
• گیلسونایت مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد اسیدی و قلیایی دارد.
• این ماده معدنی کاملاً غیر سمی است و حتی در صنعت پزشکی نیز کاربردهای متعددی دارد.
• دارای وزن مولکولی بالایی است.
• میزان خاکستر معدنی در این ماده در مقایسه با سایر مواد معدنی بسیار کمتر است.
• میزان مش قیر طبیعی معمولاً از 5 تا 200 خواهد بود و میزان Ash یا خاکستر آن از 5 تا 25 درصد می‌باشد.
• همچنین میزان Moisture Content (محتوای رطوبت) در قیر طبیعی یا بیتومن حدوداً 2.5 درصد می‌باشد.

آزمایش‌های تعیین خصوصیات قیر یا بیتومن

برای مشخص کردن خصوصیات و مشخصات قیرها می‌توان از آزمایش‌های مختلفی استفاده کرد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر می‌باشند:

• اندازه‌گیری حلالیت یا درجه خلوص قیر (Solubility)
• آنالیز غربالی مصالح معدنی (Sieve Analysis)
• استخراج و آزمایش قیر در مخلوط‌های آسفالتی (Extraction)
• اندازه‌ گیری درجه نفوذ (Penetration Test)
• اندازه‌ گیری نقطه نرمی (Softening Point)
• اندازه‌گیری استقامت مخلوط‌های آسفالتی به روش مارشال (Marshall)
• بررسی اثر حرارت و هوا روی قیر (Thin Film Over Test)
• اندازه‌گیری گرانروی (Viscosity)
• اندازه‌گیری وزن مخصوص (Specific Gravity)
• اندازه‌ گیری میزان کشش (Ductility)
• اندازه‌ گیری نقطه شکست (Fras Breaking Point)
• اندازه‌گیری نقطه اشتعال (Flash Point)

مهم‌ترین مشخصات گیلسونایت

همان‌طور که گفته شد قیر طبیعی در مقایسه با قیر معدنی دارای کاربردهای بسیار بیشتری است و در صنایع متعددی به کار می‌رود. از جمله مهم‌ترین مشخصات قیر طبیعی که باعث این تنوع و تعدد کاربرد در آن‌ها شده است می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

درجه نفوذ (Penetration)

درجه نفوذ قیر میزان حساسیت آن به تغییرات دمایی است و توسط آن میزان سختی نسبی قیر اندازه‌گیری می‌شود. هر چه درجه نفوذ قیر بیشتر باشد، نرم‌تر خواهد بود.

نقطه نرمی (Softening Point)

نقطه نرمی که در حقیقت مقاومت دمایی آن است و هرچه این مقاومت بالاتر باشد کاربرد بهتری در مناطق گرمسیری خواهد داشت و نقطه نرمی پایین‌تر به معنی مقاومت دمايي كمتر و کاربرد بیشتر در مناطق معتدل و گرمسیری است.

درجه اشتعال

در اصل دمایی است که گازهای متصاعد از قیر در آن با نزدیک شدن شعله، مشتعل می‌شوند و در سطح آن شعله به وجود می‌آید. درجه اشتعال حداکثر دمای گرم کردن قیر را مشخص می‌کند.

افت وزنی

افت وزنی قیر در دمای بالا، در اثر تبخیر قسمتی از روغن‌ها و ترکیبات نفتی آن می‌باشد که معمولاً در دمای ۱۶۳ درجه سانتی‌گراد و در مدت ۵ ساعت محاسبه می‌شود.

شکل‌پذیری یا انگمی

خاصیت انگمی قیر به میزان کشش قیر با سطح مقطع ۱ سانتی‌متر مربع را با سرعت ۵ سانتی‌متر/دقیقه گفته می‌شود و تا قبل از پاره شدن قیر محاسبه می‌شود.

درجه خلوص

درجه خلوص در حقیقت میزان باقی ماند از قیر در زمانی است که حلال تتراکلرور کربن و سولفور کربن حل می‌شود و ناخالصی‌های آن مشخص می‌شود.

قیمت گیلسونایت

برای تعیین قیمت قیر طبیعی یا گیلسونایت و قیر نفتی لازم است که به فاکتورها و پارامترهای مختلفی توجه شود که مهم‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون نوع گیلسونایت، کاربردهای آن، اندازه و حجم قیر، درجه خلوص و میزان خاکستر قیر، درجه نرمی و دمای ذوب، میزان کربن، نیتروژن، اکسیژن و … هستند. همچنین عوامل دیگری در تعیین قیمت قیر طبیعی تاثیرگذار هستند که می‌توان به نوسانات ارزی، میزان صادرات و … اشاره کرد.

ایران به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ها و صادرکننده‌های قیر طبیعی در جهان شناخته می‌شود که دارای منابع زیرزمینی غنی و متعددی خصوصاً در استان‌های غربی است. گیلسونایت ایرانی از باکیفیت‌ترین قیرهای طبیعی در سراسر جهان است که بیش از 150 کاربرد متعدد دارد به همین دلیل بازار پودر قیر معدنی ایران رواج بسیار بالایی دارد. برای آشنایی با سایر انواع قیرها از جمله قیر رنگی مقاله “قیر رنگی و تفاوت آن با قیر سیاه” را مطالعه کنید.

مهم‌ترین کاربردهای قیر طبیعی

ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی که در بخش‌های قبلی عنوان شده‌اند از جمله دلایلی هستند که این ماده طبیعی و معدنی در صنایع مختلف کاربرد داشته باشند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای گیلسونایت می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این ماده سازگاری بالایی با مواد نفتی مختلف دارد و به همین دلیل در تولید قیر و به عنوان عایق‌های رطوبتی استفاده می‌شود.
• به دلیل مقاومت برشی بالا و انعطاف‌پذیری بالایی که دارد در تولید ایزوگام استفاده می‌شود.
• یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماده در صنعت چاپ و جوهر است و به عنوان یک رزین سخت و پخش‌کننده کربن سیاه استفاده می‌شود. حجم گیلسونایت در حقیقت میزان کیفیت جوهر را تعیین می‌کند.
• از قیر طبیعی به عنوان پوشش‌های ضد خوردگی در صنایع نفت و گاز و … استفاده می‌شود.
• یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای گیلسونایت استفاده در صنعت راه‌سازی است که باعث افزایش مقاومت و محکم‌تر شدن آسفالت‌ها می‌شود و طول عمر آن‌ها را افزایش می‌دهند.
• از این ماده در صنعت ریخته‌گری، فولاد، ذوب، حفاری، ساختمانی، رنگ و رزین، پزشکی، خودروسازی، محصولات شیمیایی و … نیز استفاده می‌شود.

خرید گیلسونایت یا قیر طبیعی

گیلسونایت یا قیر طبیعی به عنوان یکی از کاربردی‌ترین مواد طبیعی و معدنی شناخته می‌شود که بیش از 150 کاربرد مختلف دارد و می‌تواند در صنایع مختلفی استفاده شود. از مهم‌ترین ویژگی‌ها و مشخصات قیر طبیعی می‌توان به آب‌گریزی عالی، دمای ذوب پایین، وزن مولکولی بالا، سازگاری بالا با مواد نفتی و … اشاره کرد. چنانچه قصد خرید گیلسونایت و یا اطلاع از قیمت گیلسونایت و قیر طبیعی را دارید می توانید با کارشناسان شرکت قیر غرب نیکان ارائه دهنده پودر پوست گردو یا والنات شل، پودر قیر معدنی و پودر گیلسونایت تماس بگیرید. یا در شبکه های اجتماعی با ما همراه باشید.