کسانی که یک آشنایی جزئی با صنعت راه و جاده‌سازی داشته باشند قطعاً اصطلاحات و واژه‌های مختلفی همچون سیل کت، پریمکت، تک کت و چیپ سیل را شنیده‌اند. صنعت راه‌سازی در دهه‌های اخیر پیشرفت قابل توجهی داشته و به لطف پیشرفت تکنولوژی و علوم مدرن از انواع مواد مختلف در این صنعت استفاده می‌شود. قیر به عنوان یکی از اصلی‌ترین مواد در صنعت راه‌سازی شناخته می‌شود و امروزه انواع مختلفی از آن در دسترس قرار دارد و هر کدام از واژه‌های عنوان شده نیز ارتباط مستقیم با قیر دارند. در ادامه مطلب به بررسی کامل تک کت و پریمکت و تفاوت‌های آنها پرداخته خواهد شد.
پریمکت قیر و کاربردهای آن
پریمکت (Primcoat) در اصل عبارت است از پخش یک قشر قیر یا گیلسونایت با ویسکوزیته کم از نوع MC یا SC بر روی قشر اساس که به منظور نفوذ در خلل و فرج، اندود کردن و چسباندن قشر آسفالت به سطح اساس به مقدار ۱ تا ۲ کیلوگرم در متر مربع دستگاه قیرپاش انجام می‌شود. قیر پریمکت علاوه بر تحکیم سطح راه‌های شنی باعث تسهیل چسبندگی قشر آسفالت به بدنه راه میابد. پریمکت باید 24 ساعت قبل از اجرای آسفالت انجام شود و حتماً باید دستگاه به طور کاملاً یکنواخت و با درجه حرارت معین در سطح راه پخش نماید. حداقل میزان قیر مناسب برای سطح شنی راه که خلل و فرج آن کم باشد برابر ۸/۰ کیلوگرم در متر مربع بوده در حالی که برای راه‌هایی که درشت دانه و پر منفذ هستند این مقدار معادل ۲ کیلوگرم متر مربع خواهد بود.
همان‌طور که گفته قیر پریمکت انواع مختلفی دارد و استفاده از هرکدام از آنها به درجه حرارت هوا بستگی دارد. معمولاً در هوای سرد از قیر RC- 70، در هوای معتدل از قیر MC-70 و در هوای گرم از قیر SC- 70 استفاده می‌شود. متوسط مصرف قیر پریمکت 1.2 کیلوگرم در متر مربع است و حداقل درجه حرارت آن ۷۰ درجه سانتی‌گراد برای قیر RC و 110 درجه سانتی‌گراد برای قیر SC می‌باشد. اجرای قیر پریم کت در هوای مرطوب و بارانی و همچنین هوای مه‌آلود مجاز نیست و حتماً باید شرایط هوایی برای اجرای آن مساعد باشد.
تک کت یا اندود سطحی چیست؟
تک کت (Tack Coat) پخش یک لایه بسیار نازک امولسیون قیر رقیق شده و یا قیر مخلوط RCO است که به میزان ۳/۰ الی ۶/۰ کیلوگرم در متر مربع بر روی قشر آسفالت قدیمی پخش خواهد شد. اجرای این لایه قیر نیز شرایط ویژه‌ای دارد و حتماً باید سطح جاده کاملاً خشک و تمیز باشد و اجرای آن همانند پریمکت در هوای بارانی، مه‌آلود و مرطوب مجاز نیست. دستگاه پخش تک کت نیز باید کاملاً سالم باشد تا این لایه به صورت یکنواخت و منظم بر روی سطح جاده پخش شود. در زمان اجرای پیمکت و تک کت حتماً باید از تردد لوازم نقلیه جلوگیری شده و هیچ عبور و مروری بر روی جاده انجام نشود.
تفاوت‌های تک کت و پریمکت
همان‌طور که گفته شد تک کت و پریمکت هر دو به منظور پر کردن خلل و فرج و اندود کردن سطح آسفالت به کار می‌روند. پخش یک لایه قیر مایع با کندروانی کم و یا متوسط روی سطح شنی راه اندود نفوذی یا پریمکت و روی یک سطح آسفالتی و یا بتنی راه را اندود سطحی و یا تک کت می‌نامند.
بهترین قیرهایی که می‌توان به عنوان قیر تک کت استفاده کرد قیرهای امولسیونی CRS -1 و CRS -2 هستند چرا که از سرعت شکستن امولسیون بالایی برخوردار بوده و آمادگی سریعی برای اجرا خواهند داشت
برای اجرای پریمکت می‌توان از قیرهای مختلفی در شرایط خاص استفاده کرد. از قیر RC- 70 در هوای سرد، در هوای معتدل از قیر MC-70 و در هوای گرم از قیر SC- 70 استفاده می‌شود.
استفاده از قیرهای امولسیونی برای اجرای پریمکت بر روی بیس های با دانه‌بندی بسته و بدون تخلخل کار اشتباهی است و نباید انجام شود چراکه امکان نفوذ مناسب به درون لایه بیس را پیدا نکرده و به‌صورت فیلم نازکی روی بیس باقی خواهد ماند.
پریمکت در اصل با هدف تحکیم و افزایش استحکام بافت آسفالت و تک کت با هدف ایجاد چسبندگی با قشر آسفالت نهایی استفاده می‌شوند.
تک کت بعد از پریمکت اعمال می‌شود و می‌تواند از لغزندگی جاده جلوگیری کند و حتی گاهی به عنوان درزگیر و محافظ آسفالت در برابر رطوبت و … استفاده می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
در صنعت راه و جاده‌سازی از انواع قیرها و امولوسیون‌ها استفاده می‌شود و رایج‌ترین آنها شامل تک کت، پریمکت، پوشش مالچ، سیل کت، چیپ سیل و … هستند. هرکدام از این قیرها می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. پریمکت به منظور نفوذ در خلل و فرج، اندود کردن و چسباندن قشر آسفالت به سطح اساس و تک کت یک لایه نازک قیر رقیق است که بر روی سطح آسفالت و براي جلوگيري از خزش دو لايه بر روي يكديگر استفاده می‌گردد. تک کت و پریمکت می‌توانند از نظر نوع قیر، کاربرد، زمان اعمال بر روی سطح جاده و … باهم تفاوت‌هایی داشته باشند اما می‌توان گفت هدف استفاده از هردوی آنها تحکیم آسفالت جاده و حفظ ساختار آن است.