رطوبت می‌تواند به مرور زمان به بسیاری از زیرساخت‌های ساختمانی و … آسیب‌ها و خسارت‌های جدی وارد کند به همین دلیل همواره از مواد مختلفی برای عایق‌بندی رطوبتی استفاده می‌شده است. قیرگونی از جمله رایج‌ترین و پرکاربردترین عایق‌های رطوبتی است که می‌تواند در برابر نفوذ آب و رطوبت مقاومت بسیار خوبی داشته باشد و حتی با وجود انواع عایق‌های مدرن در دنیای امروز همواره در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ادامه مطلب به بررسی عایق قیرگونی و انواع مزایا و معایب آن پرداخته خواهد شد.
عایق قیرگونی چیست؟
قیرگونی در حقیقت به نوعی ورقه سنگین گفته می‌شود که برای تولید آن از نوعی ورقه کاغذی، فایبرگلاس حصیری یا گونی و قیر استفاده می‌شود. این ورقه‌های سنگین مقاومت بسیار زیادی در برابر نفوذ آب و رطوبت دارند و می‌توانند برای پوشش انواع سقف‌ها، سرویس‌های آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی، پی ساختمان‌ها و … استفاده شوند.
قیروگونی شباهت بالایی به ایزوگام دارد با این تفاوت که در قیرگونی از آسفالت استفاده نمی‌شود در حالی که در تولید ایزوگام از آسفالت استفاده خواهد شد. سابقه استفاده از قیرگونی به قرن‌ها قبل برمی‌گردد و امروزه از موادی همچون کاغذ بازیافتی، خاک اره و … برای ساخت آن استفاده می‌شود. قیرگونی می‌تواند انواع مختلفی داشته باشند اما رایج‌ترین نوع آنها قیرگونی 15 است که وزنی حدود ۱۵ پوند در هر مربع دارد و می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد. همچنین از نظر تعداد لایه‌ها می‌توان عایق‌های قیرگونی را به انواع مختلفی تقسیم کرد که مهمترین آنها به شر زیر می‌باشند:
- قیرگونی سه لایه قیر و دو لایه گونی
- قیرگونی دو لایه قیر و یک‌لایه گونی
- قیرگونی سه لایه قیر به همراه گونی درجه یک
مزایا و معایب عایق قیرگونی
امروزه از انواع عایق‌های رطوبتی مختلفی در صنایع مختلف استفاده می‌شود که رایج‌ترین آنها شامل مواردی همچون بیتومن ، قطران، پشم‌شیشه، عایق‌های پیش‌ساخته، پرایمرها، تیشو، ماستیکها و درزبندها، سیلرها، عایق‌های پلیمری و … هستند. هر کدام از این عایق‌ها می‌توانند مزیت‌ها و ایرادات منحصربه‌فردی داشته باشند و عایق قیرگونی نیز از این قاعده خارج نیست و مزایا و معایب خاص خود را دارد.
مزایای عایق قیرگونی
از جمله مهمترین و اصلی‌ترین مزیت‌های عایق قیرگونی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برخلاف بسیاری از عایق‌های رطوبتی دیگر که در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند اجرا و نصب عایق‌های قیرگونی بسیار راحت است. در حقیقت همه افراد می‌توانند به سادگی این عایق‌ها را در محل‌های مختلف ساختمان اجرا کنند و نیاز به مهارت و تخصص ویژه‌ای ندارد.
- مصالح و مواد این عایق همیشه در دسترس است و همان‌طور که گفته شد از اجزا و ترکیبات بسیار ساده همچون گونی، کاغذ و قیر ساخته می‌شود. می‌توان از انواع قیرهای صنعتی، قیر معدنی و طبیعی و قیرهای ترکیبی برای این عایق استفاده کرد.
- عایق قیرگونی برخلاف بسیاری از عایق‌های رطوبتی دیگر هیچ‌گونه محدودیتی برای استفاده ندارد و می‌تواند برای انواع فضاهای کوچک و بزرگ کاربرد داشته باشد.
- این عایق نسبت به سایر عایق‌های دیگر از قیمت کمتری برخوردار بوده و استفاده از آن می‌تواند در کاهش هزینه‌ها کمک قابل توجهی کند.
- این عایق‌ها کارایی بسیار خوبی دارند و با توجه به آنکه سابقه استفاده از آن به قرن‌ها قبل برمی‌گردد می‌توان با اطمینان خاطر از آن در بخش‌های مختلف ساختمان استفاده نمود.
معایب عایق قیرگونی
در کنار تمامی مزیت‌ها و ویژگی‌های مثبتی که عایق‌های قیرگونی دارند می‌توانند ایرادت و معایبی نیز داشته باشند که حتماً باید مورد توجه قرار بگیرند. از جمله مهمترین ایرادات این عایق‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای اجرای این عایق حتماً باید قیر به نقطه‌جوش برسد و دمای بسیار بالایی داشته باشد به همین دلیل می‌تواند خطرات جانی و مالی مختلفی به همراه داشته باشد و حتماً باید در زمان اجرای آن به نکات ایمنی توجه ویژه‌ای داشت.
- نواحی قیروگونی شده می‌توانند به مرور زمان و در اثر عواملی همچون تغییرات آب و هوایی، فشار، ضربه و … دچار پوسیدگی شوند.
- در زمان اجرای عایق قیرگونی آلودگی‌های مختلفی به محیط زیست وارد می‌شود و می‌تواند باعث بروز بیماری‌ها و آلرژی‌های مختلفی در افراد شود.
- چنانچه سازه‌ها و ساختمان‌ها به دلایل مختلفی دچار نشست شوند احتمال پارگی عایق قیرگونی بسیار بالا خواهد بود و این می‌تواند به معنی نفوذ آب و رطوبت به بخش‌های مختلف سازه باشد.
- قیر می‌تواند در برابر حرارت‌های بالا بسیار آسیب‌پذیر باشد و در برابر برخی از حلال‌های شیمیایی نیز مقاومت بسیار کمی دارد.
- برخلاف بسیاری از عایق‌های رطوبتی که امروزه استفاده می‌شوند طول عمر عایق قیرگونی می‌تواند کمتر از 10 سال باشد و حتی در صورتی که به خوبی از آن محافظت نشود احتمال آسیب دیدن بالایی دارد.
- اجرای عایق قیرگونی می‌تواند به شرایط آب و هوایی بستگی داشته باشد و نمی‌توان این عایق‌ها را در زمان بارندگی و وجود رطوبت در محیط اجرا کرد.
- وزن قیر در مقایسه با ایزوگام بیشتر است و زمانی که از آن در ساختمان‌هایی با ابعاد بزرگ استفاده می‌شود باید محاسبات آن در وزن کلی سازه بررسی شود.
- ضخامت قیر در زمان اجرا هیچ‌گونه مقیاس و اندازه استانداردی ندارد و کاملاً دستی انجام می‌شود به همین دلیل ممکن است در بخش‌های مختلف ضخامت آن متفاوت باشد. همچنین قیر بوی بسیار بد و نامطبوعی دارد.
- بیتومن در دماهای پایین می‌تواند مقاومت خود را از دست داده و کاملاً شکننده شود.
بیشتر بخوانید: مهمترین نکات و اصول عایق‌کاری و قیرگونی
جمع‌بندی نهایی
عایق قیروگونی از جمله رایج‌ترین و کاربردی‌ترین عایق‌های رطوبتی خصوصاً در صنعت ساختمان‌سازی است که در مقایسه با سایر عایق‌ها می‌تواند زمان اجرای سریع‌تری داشته باشد، مقرون‌به‌صرفه تر باشد، دسترسی به مصالح آن ساده باشد و محدودیتی برای اجرای آن وجود نداشته باشد هرچند که می‌تواند معایبی همچون امکان تخریب در بلندمدت، طول عمر کوتاه، وزن بالا و … نیز داشته باشد.