کربن بلک چیست؟ چه کاربردها و ویژگی‌هایی دارد؟ کربن که یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عناصر موجود در طبیعت است به شکل موثری به تنظیم دمای زمین کمک کرده و هر نوع زندگی را ممکن می‌کند؛ همچنین این ماده که در انواع و اشکال متفاوتی وجود دارد، به عنوان منبع اصلی انرژی‌ها شناخته می‌شود. کربن سیاه یا بلک در حقیقت شکل آمورف کربن بوده و از تجزیه حرارتی و اکسایشی هیدروکربن‌ها به دست می‌آید. این پیگمنت معدنی امروزه در ردیف بالاترین مواد شیمیایی تولید در جهان قرار گرفته و می‌تواند در صنایع مختلفی کاربرد داشته باشد. اهمیت بالای این ماده ما را برآن داشت تا در این مقاله به طور کامل توضیح دهیم که کربن سیاه چیست و به چه منظور از آن استفاده می‌شود؛ با ما تا انتهای این مقاله همراه باشید.
گیلسونایت محصولی است که مورد استقبال حجم عظیمی از مشتریانی که در زمینه‌های صنعتی فعالیت دارند، قرار می‌گیرد. اگر شما هم قصد خرید این محصول با کیفیت و قیمت مناسب را دارید، می‌توانید وارد سایت ما شده و یا با شماره 26155936-021 تماس بگیرید تا کارشناسان و متخصصان ما شما را در مسیر خرید راهنمایی کنند.
کربن بلک چیست؟
کربن بلک (Carbon black) که با نام دوده سیاه، دوده صنعتی یا کربن سیاه نیز شناخته می‌شود، در اصل شکل آمورف کربن خالص و پارا کریستالی آن بوده که از سطح بالایی نسبت به حجم برخوردار است. این ماده، توسط احتراق ناقص یا تجزیه حرارتی هیدروکربن‌های گاز یا مایع در شرایط کنترل شده به شکل ذرات کلوئیدی تولید می‌شود. همچنین کربن سیاه، حاوی بیش از 95٪ کربن خالص بوده و اندازه ذرات سیاه آن از 10 نانومتر تا تقریباً 500 نانومتر است.
لازم به ذکر است که کربن بلک از نظر ظاهری شباهت بالایی به کربن فعال دارد، اما از نظر شیمیایی بسیار متفاوت بوده و کاربردهای مختلفی نیز دارد. در کنار مقادیر بالای کربن در ترکیب کربن بلک، عناصر دیگری مانند نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن نیز در آن وجود دارد؛ به همین دلیل ویژگی‌های متفاوتی دارد.
شاید جالب باشد که بدانید دوده یكی از قدیمی‌ترین محصولات تولید شده توسط بشر است؛ تاریخچه استفاده از دوده به قرن‌ها پیش و زمانیکه چینی‌ها و هندی‌ها از این ماده به عنوان رنگ‌دانه در جوهر استفاده کرده‌اند و در قرن شانزدهم نیز به توجه به توسعه صنعت چاپ اهمیت و جایگاه ویژه‌تری پیدا کرد. در حال حاضر سالانه بیش از 8 میلیون تن دوده یا کربن بلک تولید می‌شود. دوده یا کربن سیاه با نام‌های مختلفی شناخته شده و هر کدام از آن‌ها با یک روش سنتی تولید می‌شوند:
- عاج سیاه: ساخته شده به طور سنتی توسط استخوان عاج یا استخوان
- انگور سیاه: ساخته شده به طور سنتی توسط انگور خشک شده انگور و ساقه
- لامپ سیاه: ساخته شده به طور سنتی توسط جمع‌آوری دوده از لامپ‌های نفت
پیشنهاد مطالعه: بیتومن یکی از محصولاتی است که کاربردهای بسیاری در صنایع متفاوت دارد. برای آشنایی با تمامی این کاربردها، پیشنهاد می‌کنیم حتما به وبلاگ ما مراجعه کرده و از مطالب منتشر شده استفاده کنید.
ویژگی‌های دوده سیاه
کربن سیاه یا دوده مانند دیگر انواع مواد شیمیایی، ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته و از کاربردهای مختلفی نیز برخوردار است. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌های این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی در جذب نور مضر فرابنفش و تبدیل آن به گرما
- برخورداری از انواع مختلف مانند استیلن بلک، چنل بلک، فورانس بلک، لامپ بلک، ترمال بلک و پیگمنت بلک
- زیاد بودن نسبت سطح به حجم: هرچند که این نسبت در مقایسه با کربن اکتیو کمتر است.
- کروی شکل بودن: البته در مقایسه با گرافیت نظم بلوری کمتری داشته و چنانچه برای یک مدت طولانی، در دمای ۳۰۰۰ درجه حرارت داده شود، به گرافیت تبدیل می‌شود.
پیشنهاد مطالعه: همانطور که می‌دانید قیر یکی از مهم‌ترین مواد صنعتی بهخصوص در بخش شهرسازی است. برخلاف باور عموم مردم، این ماده انواع متفاوتی دارد که برای آشنایی با آن‌ها می‌توانید از محتوای لینک مقابل استفاده کنید: انواع قیر .
کاربردهای کربن بک چیست؟
کربن سیاه یا دوده به واسطه ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی منحصربه‌فردی که دارد، امروزه در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. از جمله مهم‌ترین کاربردهای این ماده، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بالا در برابر اشعه ماوراءبنفش
- استفاده در صنعت چاپ به عنوان رنگ‌دانه
- استفاده به عنوان تثبیت کننده در صنعت پلاستیک و پلیمر
- کاربرد در صنعت لاستیک سازی به دلیل افزایش عملکرد و دوام ترکیبات لاستیکی
- کاربرد در صنایع مختلفی مانند صنعت کاغذ، ساخت‌وساز، عایق‌کاری، آتش‌نشانی و…
- استفاده به عنوان پرکننده رسانا به دلیل داشتن ساختار کریستالی از نوع گرافیت و رسانایی الکتریکی بودن
- استفاده در تولید پوشش‌هایی با کارایی بالا در صنایع اتومبیل، کشتی‌سازی، صنایع تزئینی و چوب و پوشش‌های صنعتی
- استفاده در صنعت پزشکی و داروسازی برای درمان مسمومیت‌های غذایی و دارویی به دلیل برخورداری از قابلیت سم‌زدایی
- کاربرد به عنوان رنگ غذایی مانند رنگ سانست یلو و بتاکاروتن و بیت روت؛ بخصوص در تولید بستنی، نان بستنی، رژ لب و سایر لوازم آرایشی و بهداشتی
- و…
قیمت
همانطور که گفتیم کربن بلک از ویژگی‌ها و کاربردهای متعددی برخوردار بوده و می‌تواند استفاده‌های صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشد. قیمت این ماده به عوامل مختلفی بستگی دارد که مهم‌ترین آن‌ها را می‌توان در موارد زیر تقسیم بندی کرد:
- نحوه تولید
- نوع کربن بلک
- نرخ ارز و نوسانات آن
- میزان و حجم کربن فعال
- ویژگی‌های شیمیایی دوده
- کاربردها و حوزه مصرف دوده
- شرکت برند تولید کننده دوده
- و…
جمع‌بندی نهایی
کربن بلک یا دوده در حقیقت شکل آمورف کربن خالص و پارا کریستالی آن است که بیش از 95 درصد کربن داشته و عناصر دیگری همچون نیتروژن، هیدروژن و اکسیژن نیز در آن وجود دارد. این ماده از ویژگی‌هایی همچون نسبت سطح به حجم بالا، جذب نور فرابنفش، رسانایی عالی و… برخوردار است و در صنایع مختلفی همچون غذا و دارو، لاستیک و پلاستیک، پلیمر، کاغذ و چاپ، پزشکی و… کاربردهای متعددی دارد و سالانه بیش از 8 میلیون تن از آن تولید می‌شود.
در این مقاله لشا کردیم تا به طور کامل توضیح دهیم که کربن بلک چیست و چه کاربردهایی دارد. امیدواریم که مطالب گفته شده برای شما مفید بوده و به تمامی سوالات شما پاسخ داده باشد. چنانچه در مورد هر یک از مطالب گفته شده با سوالی مواجه شدید و یا موضوعی وجود داشت که تمایل داشتید در مورد آن‌ها بیشتر بدانید، با ما در قسمت کامنت به اشتراک بگذارید تا در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشیم.