قیر از جمله موادی است که به واسطه برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون چسبندگی عالی و مقاومت بالا در برابر نفوذ رطوبت، کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی دارد و بسیار مورد توجه قرار گرفته است. قیرها می‌توانند انواع مختلفی از نظر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، نحوه تولید و استخراج، ترکیبات و … داشته باشند که رایج‌ترین آن‌ها قیر طبیعی یا گیلسونایت، قیر دمیده، قیر مخلوط، قیر امولسیونی، قیر محلول، قیر اصلاح شده و … هستند. قیر آماده نیز یکی از انواع قیرها است که از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردار بوده و می‌تواند کاربردها و استفاده‌های متعددی داشته باشد. در حقیقت قیر آماده می‌تواند از نظر شکل و ویژگی‌های ظاهری شباهت زیادی به انواع قیرهای دیگر داشته باشد اما از نظر کاربرد و استفاده متفاوت خواهد بود. در ادامه مطلب به بررسی کامل قیر آماده، ویژگی‌ها، مشخصات و کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.
قیر آماده چیست؟
قیر در اصل یک ماده هیدروکربنی سیاه‌رنگ است که در دمای محیط به شکل جامد بوده و با افزایش دما به حالت خمیر و مایع درخواهد آمد. مهم‌ترین ترکیبات تشکیل دهنده قیر نفتالین و ترکیبات آروماتیک چند حلقوی، ترکیبات آروماتیک قطبی مانند فنول، هیدروکربن‌های اشباع و ترکیبات هتروسیکلیک هستند. قیر آماده یکی از انواع قیرها است که در حقیقت از نفت خام به دست می‌آید و در مقایسه با انواع قیرهای دیگر دارای هیدروکربن‌های سنگین‌تری است. این نوع از قیرها می‌تواند از نظر فاکتورهایی همچون، میزان کشش، نقطه شکست، نقطه نرمی، درجه نفوذ، اثر حرارت و هوا روی قیر، گرانروی، وزن مخصوص، نقطه اشتعال و … با سایر قیرها متفاوت باشد.
قیر آماده در اصل پس از فعل و انفعالاتی به بازار عرضه شده و به واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود می‌تواند کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشد. این قیر به صورت مایع و خمیری عرضه می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت هر کدام از انواع قیرهایی که به صورت رقیق شده و در شکل فیزیکی مایع و خمیری شکل ارائه شوند با عنوان قیر آماده شناخته می‌شوند.
مشخصات فنی قیر آماده
قیر آماده همانند قیر معدنی و انواع قیرهای دیگر می‌تواند مشخصات و شاخصه‌های فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فردی داشته باشد. همان‌طور که گفته شد هرکدام از انواع قیرهایی که به صورت رقیق شده و مایع عرضه شوند قیر آماده هستند به همین دلیل تمامی قیرهای MC، RC و SC، قیرهای امولسیونی مانند قیرهای CMS، CRS و CSS و همچنین قیرهای خالص مانند قیرهای با درجه نفوذ مثل 70-60 و قیرهای PG مانند 30-75 هستند می‌توانند به‌عنوان قیر آماده استفاده شوند. در اصل قیر آماده می‌تواند در اشکال جامد، مایع و خمیری عرضه شود و به شکل قیر دمیده، قیر محلول و قیر قطرانی مورد استفاده قرار بگیرد. مهم‌ترین شاخصه قیرهای آماده وجود هیدروکربن‌های سنگین است که می‌تواند چسبندگی آن را افزایش بدهد و در برابر تغییرات دمایی مقاومت بالایی داشته باشد. درجه نفوذ قیر آماده همانند قیر نرم و انواع قیرهای دیگر که از تقطیر نفت خام به دست می‌آیند می‌تواند از 60 تا 300 متفاوت باشد.
کاربردهای قیر آماده
همان‌طور که گفته شد قیر طبیعی، قیر صنعتی و … به واسطه چسبندگی عالی و مقاومت بالا در برابر نفوذ رطوبت می‌توانند کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشد. از مهم‌ترین کاربردهای قیر آماده می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- با توجه به آنکه قیر آماده به حالت مایع و خمیری بوده و از قدرت چسبندگی عالی و بی‌نظیری برخوردار است می‌تواند به‌عنوان یک عایق رطوبتی استفاده شود و از نفوذ آب و رطوبت به بخش‌های مختلف جلوگیری کند.
- قیر آماده می‌تواند به صورت گرم و سرد در صنعت راه‌سازی و تولید آسفالت مورد استفاده قرار بگیرد.
- قیر آماده سرد از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون سازگاری با محیط‌زیست ، بدون نیاز به گرمایش، غیرقابل اشتعال ، سرعت‌بالا در اجرا، یکپارچه و بدون درز، مقاوم در برابر UV و… برخوردار است و می‌تواند برای درزگیری سطوح مختلف مورد استفاده قرار بگیرد.
- از آنجایی که قیر آماده انواع مختلفی دارد می‌توان از آن در تولید عایق‌های پیش‌ساخته مانند ایزوگام، تولید تجهیزات صنعتی و … استفاده کرد.
- وجود هیدروکربن‌های سنگین در این قیر باعث شده است که بتوان از آن به‌عنوان سوخت کوره‌های صنعتی بهره برد.
- این قیر می‌تواند در صنایعی همچون خودروسازی، عایق‌بندی، پلاستیک،
تفاوت قیر آماده با قیرهای طبیعی و معدنی
قیر آماده در حقیقت از قیرهای نفتی به شمار می‌رود و می‌تواند از نظر ظاهری و عملکرد شباهت زیادی به قیرهای طبیعی و معدنی داشته باشد اما از نظر دوز مواد و ترکیبات تشکیل دهنده می‌تواند متفاوت باشد. در حقیقت میزان گوگرد موجود در قیر آماده بسیار کمتر از گوگرد موجود در قیرهای طبیعی و معدنی است. همچنین قیر آماده می‌تواند از نظر درجه خلوص با قیر طبیعی و معدنی و سایر قیرها متفاوت باشد. در قیرهای معدنی و طبیعی ناخالصی‌های بیشتری مانند خاکستر وجود دارد در حالی که در قیر آماده به واسطه نحوه استخراج این ناخالصی‌ها کمتر است. همچنین میزان اسیدی و صابونی شدن قیر آماده به واسطه پایه نفتی کمتر از قیرهای طبیعی و معدنی است. این قیرها می‌توانند از نظر میزان روغن، قیمت، اشتعال‌پذیری، درجه نرمی و … نیز متفاوت باشند.
قیمت قیر آماده
قیر نرم همانند قیمت گیلسونایت و سایر قیرها می‌تواند تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای مختلفی باشد و نوسانات زیادی داشته باشد. در اصل ویژگی‌های متعددی همچون میزان گرانروی قیر، وزن مخصوص، درجه خلوص، درجه نرمی، حلالیت یا درجه خلوص قیر، میزان اشتعال‌پذیری و … می‌تواند تأثیر مستقیمی در قیمت‌گذاری انواع قیرها داشته باشند. به صورت کلی قیمت قیر آماده تحت تأثیر فاکتورهایی همچون ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، نوع قیر و مشخصات فنی آن، کاربردهای قیر و هدف استفاده از آن، منطقه و محل استخراج و نحوه استخراج و کیفیت تولید، برند و شرکت تولیدکننده، نرخ ارز و نوسانات آن و میزان واردات و صادرات، میزان عرضه و تقاضا و …
خرید قیر آماده
قیر در دنیای امروز به‌عنوان یک ماده و کالای اساسی شناخته می‌شود و در بازارهای جهانی از ارزش و قیمت بالایی برخوردار است. همان‌طور که گفته شد پارامترها و فاکتورهای متعددی در تعیین قیمت این ماده مؤثر هستند. برای خرید قیر لازم است که تمامی نکات و استانداردهای زیست محیطی، بهداشتی، اقتصادی و … در نظر گرفته شود. به صورت کلی برای خرید این ماده می‌توان از شیوه‌های سنتی یا مراجعه مستقیم به کارخانه‌ها و شرکت‌های تولیدی و یا استفاده از شیوه‌های مدرن و جدید مانند خرید آنلاین استفاده کرد. امروزه فروشگاه‌ها، شرکت‌ها و انبارهای معتبر امکان استفاده از خدمات غیر حضوری را برای مشتریان خود فراهم کرده‌اند و افراد می‌توانند با این شیوه در هزینه‌ها، زمان و انرژی خود صرفه‌جویی کرده و بهترین خرید ممکن را داشته باشند.
جمع‌بندی نهایی
قیر آماده در حقیقت به هر کدام از انواع قیرها گفته می‌شود که رقیق شده و به شکل مایع و خمیری در دسترس است. این قیر از هیدروکربن‌های سنگین تشکیل شده و با وجود برخورداری از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فرد می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد و در صنایعی همچون راه‌سازی، ساختمان‌سازی، تجهیزات صنعتی و … به کار برود.