آسفالت ماده‌ای است که توانسته انقلاب بسیار بزرگی در صنایع مختلفی همچون راه و جاده‌سازی، شهرسازی، مدیریت شهری و روستایی و … ایجاد کند. این ماده از که از ترکیب شن، ماسه و قیر معدنی تولید می‌شود از ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای متعددی برخوردار است. امروزه با پیشرفت علوم و تکنولوژی از انواع مختلف آسفالت‌های گرم، سرد و حفاظتی در راه‌سازی استفاده می‌شود و هر کدام از این آسفالت‌ها می‌توانند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند. آسفالت رنگی یکی از انواع آسفالت‌های سرد است که در تولید آن از قیرهای رنگی، سنگ‌دانه‌های رنگی و افزودنی‌های مختلف استفاده می‌شود و می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد. در ادامه مطلب به بررسی مهم‌ترین کاربردهای آسفالت رنگی در معابر شهری پرداخته می‌شود.
خصوصیات و ویژگی‌های آسفالت رنگی
در دهه‌های اخیر صنعت آسفالت سازی توسعه بسیار زیادی پیدا کرده است اما تکنولوژی تولید قیرهای رنگی از دهه 80 میلادی مورد استفاده قرار گرفته است. قیرهای رنگی چندین دهه است که در کشورهای اروپایی در تولید آسفالت به کار می رود اما زمان ورود آن به کشور ایران تأخیری 3-4 دهه‌ای داشت. در حقیقت امروزه از مواد پلیمری در تولید آسفالت‌های رنگی استفاده می‌شود چرا که این مواد می‌توانند از چسبندگی بالا، نفوذناپذیری عالی و ماندگاری بالایی برخوردار باشند. بیش از 75 درصد مواد تشکیل‌دهنده آسفالت‌های رنگی از مواد پلیمری است. این مواد همچنین می‌توانند در برابر اشعه ماورای بنفش مقاومت بالایی داشته باشند و می‌توان آن‌ها را در رنگ‌های مختلفی به کار برد. آسفالت‌های رنگی معمولاً به صورت سرد تولید می شوند و دارای قابلیت بازیافت هستند به همین دلیل بیشتر برای روسازی جاده‌ها به کار می‌روند. از مهم‌ترین خصوصیات این آسفالت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این آسفالت‌ها در مقایسه با آسفالت‌های معمولی 3 برابر قوی‌تر بوده و می‌توانند تنوع بالایی از نظر رنگ داشته باشند.
- آسفالت رنگی می‌تواند مقاومت بالایی در برابر تغییرات دمایی و آب و هوایی داشته باشد.
- قابلیت بازیافت این آسفالت باعث می‌شود که امروزه استفاده از آن رواج بیشتری پیدا کند و از آن در روسازی جاده‌ها استفاده خواهد شد.
- این آسفالت در مقایسه با آسفالت‌های معمولی دارای صرفه اقتصادی بیشتری است
- سازگاری بالایی با محیط زیست داشته و آسیبی به آن وارد نمی‌کند.
- استقامت این آسفالت بیش از سه برابر آسفالت‌های معمولی بوده و کمتر دچار ترک، نشست و … می‌شود.
اصلی‌ترین کاربردهای آسفالت رنگی
آسفالت‌های رنگی به عنوان یکی از کاربردی‌ترین انواع آسفالت‌ها همچون پودر پوست گردو که در صنایع مختلف به کار می رود، می‌توانند استفاده‌های متعددی خصوصاً در صنعت شهرسازی و مدیریت شهر و روستا داشته باشند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای این نوع آسفالت‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
استفاده در پیاده‌روها و پل‌ها
آسفالت‌های رنگی که معمولاً به رنگ قرمز هستند می‌توانند زیبایی ویژه‌ای در پیاده‌روها داشته باشند. این آسفالت‌ها همچنین می‌توانند به عنوان سنگ‌فرش و لایه محافظ روی غشاهای ضد آب پل‌ها به کار بروند. این ماده در زمان تعمیر پل‌ها کاربرد دارد و پیمانکاران فقط سطح را که همان آسفالت رنگی است، تعویض می‌کنند و به این طریق، مواد ضد آب و گران‌قیمت که در پل‌ها استفاده شده، از بین نخواهد رفت.
استفاده در روکش جاده‌ها
این آسفالت‌ها می‌توانند انتخاب بسیار خوبی برای روکش کردن جاده‌ها خصوصاً در داخل تونل‌ها باشند. از آنجایی که این آسفالت‌های رنگی می‌توانند توانایی بازتاب نور بیشتری داشته باشند استفاده از آن‌ها به عنوان روکش آسفالت داخل تونل می‌تواند در کاهش هزینه های روشنایی و همچنین کاهش احتمال تصادفات مؤثر باشد.
مشخص کردن ایستگاه‌ها
یکی دیگر از کاربردهای مهم آسفالت‌های رنگی در مدیریت شهری و شهرسازی مشخص کردن ایستگاه‌های مختلف اتوبوس و تاکسی است. رنگ کردن آسفالت در حالت عادی می‌تواند هزینه های زیادی داشته باشد و در بعد از مدتی نیز نیاز به تمدید داشته باشد اما آسفالت رنگی این مشکلات را نخواهد داشت.
استفاده در مکان‌های تفریحی
استفاده از آسفالت‌های رنگی در مکان‌های تفریحی می‌تواند زیبایی و جذابیت بالایی داشته باشد. این ماده می‌توانند به بهبود دید افراد کمک کرده و باعث افزایش زیست‌پذیری فضای عمومی و زیباسازی محیط شود.
افزایش ضریب ایمنی جاده‌ها
بالا بردن ضریب ایمنی جاده‌ها نیز از دیگر کاربردهای آسفالت رنگی است. در اصل استفاده از رنگ‌های صنعتی برای رنگ کردن آسفالت می‌تواند باعث کاهش اصطکاک میان سطح و لاستیک ماشین شود و این امر باعث بروز حوادث و تصادفات مختلف خصوصاً در روزهای بارانی می‌شود. استفاده از آسفالت رنگی این مشکل را از بین می‌برد چرا که این آسفالت می‌تواند سطح اصطکاک مناسب فراهم کرده و از بروز مشکلات جلوگیری کند.
کاهش تنش‌های محیطی
استفاده از آسفالت‌های رنگی در روسازی جاده‌ها می‌تواند تنش‌های ناشی از عوامل محیطی را به شکل قابل توجهی کاهش دهد و امنیت جاده‌ها به افزایش دهد. آسفالت‌های رنگی همچنین دارای زیبایی بهتر و خاصیت اطلاع‌رسانی بالاتری بوده و به دلیل ثبات رنگی بالا نیاز به رنگ کردن متوالی نخواهند داشت.
بهبود دید در جاده‌ها
از دیگر کاربردهای مهم و اصلی استفاده از آسفالت‌های رنگی در جاده‌سازی، افزایش دید و بهبود آن است. به عنوان نمونه در سال‌های اخیر در کشور ایتالیا روسازی با رنگ روشن در تونل‌های احداث شده باعث شده است که علاوه بر کاهش میزان برق مصرفی در تونل‌ها، شرایط ایمنی تونل نیز بهبود پیدا کرده و دید راننده‌ها بسیار بیشتر شود.
مشخص کردن محدوده‌های مختلف
این آسفالت‌ها علاوه بر کاربردهای گفته شده می‌توانند برای مشخص کردن محل عبور عابران پیاده، مشخص کردن بخش‌های مختلف بزرگراه‌ها، سطح سرعت گیر‌ها، کشیدن حصار در جاده برای مشخص کردن مسیر ویژه دوچرخه سواری و پیاده روی و محوطه‌های ورزشی، صرفه‌جویی در میزان انرژی الکتریکی مورد نیاز و … به کار بروند.
قیمت آسفالت رنگی
همانطور که گفته شد قیمت و هزینه کلی آسفالت‌های رنگی با توجه به کاربردها و مزیت‌های متعددی که دارند بسیار کمتر از آسفالت‌های معمولی است. به صورت کلی فاکتورها و عوامل متعددی می‌توانند بر روی قیمت نهایی آسفالت رنگی مؤثر باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- نوع مواد اولیه به کار رفته در تولید آسفالت
- فرآیند تولید آسفالت
- تکنولوژی مورد استفاده در تولید آسفالت
- ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آسفالت
- برند و شرکت تولید کننده آسفالت رنگی
- هزینه های مربوط به حمل و نقل، جابجایی و اجرا و …
- حجم و مقدار مورد استفاده آن و …
جمع‌بندی نهایی
آسفالت‌های رنگی نوعی از آسفالت‌های سرد هستند که در تولید آن‌ها از قیرهای رنگی یا مواد پلیمری استفاده می‌شود. این آسفالت‌ها از ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و مزیت‌های متعددی برخوردار بوده و می‌توانند کاربردهای متعددی در صنعت راه‌سازی و شهرسازی داشته باشند. استفاده در پیاده‌روها و پل‌ها، استفاده در روکش جاده‌ها، مشخص کردن ایستگاه‌ها، استفاده در مکان‌های تفریحی، افزایش ضریب ایمنی جاده‌ها، کاهش تنش‌های محیطی و … از مهم‌ترین کاربردهای این آسفالت‌های هستند.