قیر به عنوان یک ماده کاربردی و ارزشمند امروزه در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار گرفته و از تنوع بالایی نیز برخوردار است. یکی از مهم‌ترین محصولاتی که از قیر تولید می‌شود رنگ است. در حقیقت رنگهای قیری نوع خاصی از رنگ‌ها هستند که به واسطه برخورداری از ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و مشخصات منحصربه‌فرد می‌توانند کاربردهای متفاوتی داشته باشند. در ادامه مطلب به بررسی و معرفی کامل رنگ قیری، خواص و ویژگی‌ها و همچنین کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.
رنگ قیری چیست؟
همان‌گونه که از نام آن مشخص است رنگ قیری به نوعی از رنگ‌ها گفته می‌شود که از قیر، قطران زغال سنگ حل شده در اسپریت های معدنی و یا نفتا تولید می‌شود. رنگ قیری می‌تواند به صورت مایع یا پلاسما (نیمه مایع) وجود داشته باشد و می‌توان آن را با انواع رنگهای دیگر ترکیب کرده و مورد استفاده قرار داد. با توجه به آنکه قیر به طور طبیعی در آب نامحلول است، پوشش‌های حاصل از آن مانند رنگهای قیری به عنوان یک درزگیر یا دافع مؤثر در برابر نفوذ آب عمل خواهند کرد.
خواص و ویژگی‌های رنگ قیری
رنگهای قیری همانند قیر طبیعی، قیر معدنی و تمامی موادی که پایه نفتی دارند می‌توانند ویژگی‌ها و خواص منحصربه‌فردی داشته باشند. از جمله مهم‌ترین ویژگی‌ها و خواص قیرهای رنگی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
انعطاف پذیری بالا
این قیرها می‌توانند سازگاری بالایی با سایر مواد شیمیایی و نفتی داشته باشند. در اصل برای افزایش میزان دوام و انعطاف‌پذیری آن‌ها از مواد پلی اورتان یا پلیمر اکریلیک استفاده می‌شود.
مقاومت بالا
این رنگ‌ها در مقایسه با انواع رنگهای دیگر می‌توانند مقاومت و دوام بیشتری داشته باشند و در محیط‌های قلیایی بسیار کاربردی هستند.
چسبندگی عالی
رنگهای قیری همانند انواع قیر طبیعی و مصنوعی و به واسطه نوع ترکیباتی که دارند می‌توانند چسبندگی بسیار خوبی داشته باشند. این رنگ‌ها می‌توانند در برابر نفوذ هوا و رطوبت نیز مقاومت بسیار بالایی از خود نشان دهند به همین دلیل می‌توانند یک عایق رطوبتی عالی باشند. علاوه بر موارد ذکر شده، رنگهای قیری می‌توانند ویژگی‌های دیگری نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- این رنگ می‌تواند در برابر مواد شیمیایی و اشعه ماورابنفش مقاومت بالایی داشته باشد.
- این رنگ می‌تواند سطوح مختلف را در برابر زنگ زدگی و خوردگی محافظت نماید.
- پوشش این رنگ روی سطوح فلزی و صاف عموماً 10 مترمربع در لیتر است.
- این رنگ‌ها از قیمت مناسبی برخوردارند و با توجه به ترکیباتی که دارند نیاز به رقیق شدن نداشته و می‌توان با استفاده برس و یا به شکل اسپری استفاده شوند.
- علاوه بر چسبندگی بالا می‌توانند به سرعت خشک شوند و استفاده از آن‌ها کار ساده‌ای است.
مهم ترین کاربردهای رنگ قیری
با توجه به ویژگی‌ها و خواصی که برای رنگهای قیری عنوان شد می‌توان گفت این ماده از کاربردهای متعددی برخوردار است که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر هستند:
- این رنگ می‌تواند بر روی بسترهای مختلفی همچون آهن، سازه‌های فولادی، فولاد، سطوح بتنی و … اعمال شده و از آن‌ها در برابر زنگ زدگی، خوردگی و … محافظت نماید.
- این رنگهای قیری می‌توانند یک پوشش عالی برای مواد و مصالح مختلف مورد استفاده در محیط‌های دریایی و شرجی باشند.
- رنگ قیری می‌تواند یک پوشش انعطاف‌پذیر عالی باشد که در تمامی سطوح به کار می‌رود.
نحوه استفاده از رنگهای قیری
هرچند که استفاده از رنگهای قیر کار ساده و راحتی است و همه افراد می‌توانند به سادگی از آن بهره ببرند اما عملکرد آن و میزان راندمان و بازدهی رنگ تحت تأثیر نحوه آماده‌سازی سطوح مورد نظر است. برای آماده‌سازی سطوح می‌توان مراحل زیر را به صورت مرتب انجام داد:
در مرحله اول و قبل از به کار بردن قیر، حتماً باید از تمیز و خشک بودن سطح مطمئن بود. سطح مورد نظر باید عاری از هرگونه رطوبت، گرد و خاک، چربی، زنگ زدگی و آلودگی باشد. همچنین رنگ‌هایی که قبلاً بر روی سطوح زده شده و شل شده‌اند باید کاملاً حذف شوند.
در مرحله دوم باید با استفاده از برس های سیمی یا کاغذ سمباده سطوح مورد نظر را به خوبی تمیز کرد. در سطوح بزرگ می‌توان از دستگاه‌های ساب پاشی یا سندبلاست استفاده کرد و سطوح را آماده نمود.
در مرحله سوم و در محیط‌های شرجی و محیط‌های سخت دریایی قبل از رنگ‌آمیزی با رنگ قیری حتماً باید از یک روکش ضد خوردگی استفاده شود.
در مرحله چهارم باید به صورت مساوی رنگ را بر روی تمام سطوح و در تعداد لایه‌های مورد نیاز اعمال نمود.
در زمان انجام رنگ‌آمیزی با رنگ قیری این نکته را باید رعایت کرد که حتماً 30 دقیقه زمان لازم است که لایه اولی خشک شود و سپس اقدام به زدن لایه دوم شود. همچنین برای رنگ‌آمیزی مجدد نیاز است که 7 روز زمان در نظر گرفته شود تا پروسه عمل آوری به بهترین شکل ممکن انجام شود.
جمع‌بندی نهایی
رنگ قیری نوعی رنگ است که بر پایه قیر طبیعی یا قیر معدنی تولید می‌شود و با توجه به ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون چسبندگی عالی، مقاومت بالا در برابر رطوبت، مقاومت در برابر اشعه ماورابنفش و … می‌تواند کاربردهای متعددی همچون عایق‌بندی سطوح مختلفی و استفاده در صنایع متعدد را داشته باشد.