قیر به عنوان یک ماده هیدروکربنی سیاه‌رنگ و خمیری شدن به واسطه برخورداری از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون چسبندگی عالی و آب‌گریزی بالا کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی دارد. محصولاتی که از انواع قیرهای صنعتی، طبیعی و معدنی تولید می‌شوند نیز می‌توانند کاربردها و استفاده‌های متعددی داشته باشند. اسپری قیر یک ماده حفاظتی قدرتمند است که از قیر معدنی یا قیر طبیعی تولید می‌شود. در ادامه مطلب به معرفی و بررسی کامل اسپری قیر، ویژگی‌ها و خصوصیات و همچنین کاربردهای آن پرداخته خواهد شد.
اسپری قیر چیست؟
همان‌طور که گفته شد اسپری قیر یک ماده حفاظتی است که از قیر طبیعی یا قیر مصنوعی تولید می‌شود. قیر به عنوان یک ماده هیدروکربنی در دماهای بالا از مواد آلی تشکیل می‌شود و از چگالی و ویسکوزیته بالایی برخوردار است. اسپری قیر در حقیقت نوعی قیر پلیمری اصلاح شده الاستیک با مقاومت دمایی و سایشی بالا است که از چسبندگی و خاصیت الاستیسیته مناسبی برخوردار است و می‌تواند کاربردهای متعددی خصوصاً در صنعت عایق‌بندی داشته باشد.
خصوصیات و ویژگی‌های اسپری قیر
اسپری قیر به عنوان یک محصول جانبی قیر شناخته می‌شود و همانند انواع محصولات دیگری که بر پایه قیر می‌باشند می‌تواند خصوصیات و ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد. از مهم‌ترین ویژگی‌های اسپری قیر می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- اسپری قیر مقاومت و ماندگاری بسیار خوبی در برابر نور خورشید و اشعه UV دارد.
- این ماده می‌تواند در برابر اسیدها، بازها، مواد خورنده و انواع شوینده‌ها مقاومت بالایی داشته باشد.
- اسپری قیر یک عایق رطوبتی بی‌نظیر است و می‌توان از آن برای آب‌بندی هر نوع سطحی استفاده کرد.
- استفاده و اجرای این اسپری ساده و سریع بوده و سازگاری بالایی با محیط زیست دارد چرا که غیر سمی و غیر قابل اشتعال است.
- این اسپری از طول عمر بالایی برخوردار بوده و می‌تواند با سرعت بالایی خشک شود.
- امکان اجرا در ضخامت‌های بالا را داشته و قادر است که سطوحی یکپارچه و بدون درز ایجاد نماید.
- در برابر تغییرات دمایی مقاومت بالایی داشته و قادر است از دمای منفی 20 درجه تا دمای مثبت 70 درجه را تحمل کند.
- دارای قیمت مناسبی بوده و قابلیت اجرا بر روی انواع سطوح فلزی و شیب‌دار را دارد
- در برابر مواد شیمیایی- اسیدی- بازی- نفت و مشتقات آن مقاومت بالایی دارد.
- از قدرت چسبندگی بالایی برخوردار است و می‌تواند بر روی تمامی سطوح اجرا شود.
مهم‌ترین کاربردهای اسپری قیر
اسپری قیر به عنوان یک محصول به دست آمده از قیر معدنی و قیرهای صنعتی به واسطه ویژگی‌ها و خصوصیاتی که برای آن بیان شد می‌تواند کاربردهای متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- همان‌طور که گفته شد اسپری قیر یک عایق رطوبتی بی‌نظیر است و میزان آب‌گریزی بسیار بالایی دارد به همین دلیل می‌تواند در عایق سازی سرویس بهداشتی و لوله‌های آب و فاضلاب به کار برود
- از این ماده می‌توان برای عایق‌کاری انواع دیوارهای باران‌گیری، عایق سازی فونداسیون و پی‌های ساختمان، عایق‌کاری آشپزخانه، استخرها، درزگیری و آب‌بندی شکاف‌ها و ترک‌ها، عایق‌کاری کف کولرهای آبی و … استفاده کرد.
- از اسپری قیر می‌توان به عنوان یک عامل ضد زنگ برای محافظت از سازه‌های فلزی بهره برد.
- از این ماده می‌توان برای عایق‌کاری پشت‌بام‌های چوبی، فلزی، سفالی، بتنی، آردواز، آسفالتی، کاه‌گلی و … استفاده کرد.
- این ماده می‌تواند برای عایق‌کاری و محافظت از لوله و اتصالات تاسیسات و … به کار برود.
- از این ماده می‌توان به عنوان اسپری قیر خودرو استفاده کرده و قسمت‌های مختلف خودرو مانند زیر گلگیرها، زیر شاسی‌ها، داخل کابین و … را عایق‌بندی نمود.
نحوه استفاده از اسپری قیر
برای استفاده از اسپری قیر و همچنین داشتن راندمان بالا لازم است که مراحل مختلفی را اجرا کرد. در مرحله اول لازم است که سطوح مورد نظر کاملاً تمیز شده و هرگونه رنگ قدیمی، چربی و زنگ‌زدگی و … را با استفاده از یک فرچه سیمی، تینر یا کاغذ سمباده تمیز کرد. در مرحله دوم باید قوطی اسپری قیر را به خوبی تکان دارد و آن را از فاصله 25 تا 30 سانتی‌متری بر روی سطح مورد نظر اسپری نمود. این کار بهتر است که در دمای 15 تا 35 درجه انجام شود و ضخامت لایه قیر ایجاد شده به 300 میکرون برسد. درصورتی‌که نیاز بود از اسپری قیر چند مرتبه استفاده کرد باید این کار در فواصل زمانی مناسب انجام شود تا لایه‌های زیری به خوبی خشک شده و آمادگی دریافت لایه بعدی را داشته باشند.
البته می‌توان از قیر معمولی نیز به عنوان اسپری قیر استفاده کرد و این کار به دو شیوه متفاوت انجام خواهد شد که به شرح زیر هستند:
- در روش اول که با نام اسپری قیر در فوگره (Hot Spray Method) شناخته می‌شود، قیر به صورت مذاب و در دماهای بالا (160 تا 190 درجه سانتی گراد) بر روی سطوح مورد نظر اسپری می‌شود. این کار نیازمند استفاده از دستگاه‌های حرارتی و اسپری قیر است. در اصل در این روش قیر به صورت مایع بر روی سطح پاشیده شده و بعد از خنک شدن و انجام فرآیند انتشار حرارت، متمایل به انجماد و تثبیت خواهد شد.
- در روش دوم که با نام اسپری قیر سرد (Cold Spray Method) شناخته می‌شود، اسپری قیر به صورت جامد یا نیمه جامد در دمای محیط بر روی سطح پاشیده می‌شود.
جمع‌بندی نهایی
اسپری قیر یک ماده حفاظتی تشکیل شده از قیر طبیعی یا قیر مصنوعی است که به واسطه برخورداری از ویژگی‌هایی همچون طول عمر بالا، مقاومت عالی در برابر نور خورشید، رطوبت، تغییرات دما و …، قیمت مناسب، اجرای ساده و سریع، چسبندگی بالا و … می‌تواند برای عایق‌بندی سطوح مختلف و محافظت از تجهیزات گوناگون به کار برود.