آسفالت در اصل نوعی ماده ترکیبی است که از موادی همچون قیر، ماسه، شن و … تولید میشود و می‌تواند انواع مختلفی همچون آسفالت گرم، آسفالت سرد و آسفالت محافظتی داشته باشد. هر کدام از این آسفالت‌ها دارای نسبت‌های مختلفی از مواد گفته شده بوده و می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای مختلفی داشته باشند.
آسفالت گرم به عنوان پرکاربردترین نوع آسفالت شناخته میشود و در صنایع مختلفی همچون راه‌سازی کاربردهای متعددی دارد به همین دلیل قیر به کار رفته در تولید آن باید از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردار باشد.
در ادامه مطلب به بررسی نوع قیر مصرفی در آسفالت گرم و ویژگی‌های آن پرداخته میشود.
انواع قیر آسفالت
قیر در اصل یک ماده هیدروکربنی بوده که دارای رنگ قهوه‌ای تیره و سیاه است و در سولفور کربن و تتراکلروکربن به راحتی حل میشود.
این ماده از ترکیبات مختلفی همچون نفتالین و ترکیبات آروماتیک چند حلقوی، ترکیبات آروماتیک قطبی مانند فنول، هیدروکربن‌های اشباع و ترکیبات هتروسیکلیک تشکیل میشود و می‌تواند بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی شود.
قیر نفتی و قیر طبیعی، قیر دمیده، قیر مخلوط یا محلول و قیر امولسیون از جمله رایج‌ترین نوع قیرها هستند که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و مشخصات فیزیکی و شیمیایی مختلفی داشته و از کاربردهای متعددی برخوردار باشند.
نوع قیر مصرفی در آسفالت گرم
آسفالت گرم نوعی از آسفالت‌ها است که در آن مواد تشکیل دهنده در دمای بالا با هم ترکیب می‌شوند و بلافاصله بعد از مخلوط شدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در تولید این آسفالت از قیر، شن، ماسه و مصالح سنگی (حدوداً 90 درصد) استفاده شده و مواد تشکیل دهنده آن در دمای 105 تا 163 درجه سانتی‌گراد به حالت خمیری و مذاب در آمده و بر روی سطوح مورد نظر کشیده میشود و توسط تجهیزات مختلف فشرده خواهد شد.
آسفالت گرم می‌تواند کاربردهای متعددی در عایق بندی پشت‌بام‌ها، پوشش کف خیابان و جاده‌ها، فرودگاه‌ها و … داشته باشد. این آسفالت از لایه‌های مختلفی همچون لایه رویه، لایه آستر، اساس قیری و … تشکیل میشود به همین دلیل قیر مورد استفاده در تولید آن باید از قدرت چسبندگی بالایی برخوردار باشد.
در اصل قیر مصرفی در آسفالت گرم از نوع قیرهای خالص است که از تقطیر مستقیم مواد نفتی تهیه میشود. این قیرها باید همگن و فاقد آب باشند و وقتی که تا ۱۷۵ درجه سانتی گراد گرم می‌شوند، کف نکند.
بهترین قیر برای تولید آسفالت گرم
همان‌طور که گفته شد استفاده از انواع قیر در راه‌سازی ممکن است اما قیرهای خالص می‌توانند راندمان و کارایی بیشتری داشته باشند. یکی از بهترین قیرهای خالص مورد استفاده در تولید آسفالت گرم قیر MC250 می‌باشد.
این قیر از کیفیت بالایی برخوردار بوده و ویژگیهایی همچون انعطافپذیری بالا، مقاومت بالا در برابر آب و خوردگی، عملکرد مناسب در برابر تغییرات دمایی، پایداری بالا، طول عمر زیاد و … باعث میشود که همانند گیلسونایت در تولید آسفالت گرم استفاده شود.
قیر 60/70 نیز از دیگر قیرهای خالص مورد استفاده در تولید آسفالت گرم می‌باشد که از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون داشتن نقطه نرمی بین 45 تا 56 درجه سانتی‌گراد، انعطافپذیری بالا، مقاومت بالا در برابر شرایط مختلف اقلیمی و … برخوردار است.
قیر 85/100 هم از جمله قیرهای کاربردی در تولید آسفالت گرم است که دارای دمای نرمال 85 درجه سلسیوس و دمای کمینه 100 درجه سلسیوس بوده و سریع‌تر از قیر 60/70 ذوب میشود به همین دلیل در شرایط اقلیمی گرم و ترافیک سنگین راندمان بهتری خواهد داشت.
نکات مهم در انتخاب قیر آسفالت گرم
انتخاب نوع قیر مصرفی در آسفالت گرم اهمیت بسیار زیادی دارد چرا که نوع قیر می‌تواند تعیین کننده راندمان و عملکرد کلی آسفالت باشد.
آسفالت گرم در پروژه‌های مختلفی همچون راه‌سازی، عایق بندی و … مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین دلیل انتخاب قیر مناسب برای آن می‌توان اهمیت بسیار زیادی داشته باشد. از جمله مهم‌ترین فاکتورهایی که در انتخاب قیر آسفالت گرم باید در نظر گرفت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- توجه به نوع دانه‌بندی مصالح سنگی مورد استفاده در تولید آسفالت گرم
- توجه به شرایط جوی محل اجرای آسفالت
- توجه به میزان ضخامت آسفالت و میزان بار و فشار وارد شده بر آن
- توجه به مشخصات فیزیکی و شیمیایی قیر از جمله نقطه نرمی، درجه نفوذ، میزان کشش، نقطه شکست، گرانروی، وزن مخصوص، حلالیت یا درجه خلوص قیر، نقطه اشتعال و …
مقدار قیر مصرفی در آسفالت
بعد از تعیین نوع قیر مصرفی در آسفالت گرم باید مقدار آن نیز مشخص شود. مقدار قیر مورد استفاده در تولید آسفالت به صورت درصدی از وزن خشک مخلوط آسفالتی محاسبه میشود و وابسته به متغیرهای متعددی از جمله نوع پروژه، شرایط اقلیمی، نوع ترافیک و استانداردهای محلی خواهد بود.
- به عنوان نمونه در پروژه‌های راه‌سازی که بار ترافیکی بیشتری تحمل می‌کنند، مقدار قیر بیشتری در تولید آسفالت استفاده میشود تا مقاومت و پایداری بالاتری داشته باشد.
- همچنین در مناطقی که دمای هوا بالاتر باشد باید از قیر بیشتری استفاده شود تا مانع از ترکیدگی آسفالت و خستگی زودرس آن شود.
- استانداردهایی همچون نوع و مقدار قیر، روش‌های آزمایش و تست، خواص فیزیکی و مکانیکی و … نیز می‌توانند در تعیین مقدار قیر مورد نیاز برای تولید آسفالت موثر باشند.
با توجه به تمام نکات گفته شده و به صورت میانگین برای هر تن آسفالت از 50 کیلوگرم قیر استفاده میشود. با توجه به آنکه ضخامت آسفالت معمولاً 6 سانتیمتر است می‌توان گفت در هر متر مربع آسفالت از 7 کیلوگرم قیر استفاده میشود.
جمع‌بندی نهایی
آسفالت گرم از جمله آسفالت‌های کاربردی و رایج است که در پروژه‌های مختلف راه‌سازی، عایق‌بندی، ساختمان‌سازی و … استفاده میشود. قیر مورد استفاده در تولید این آسفالت از نوع قیرهای خالص بوده و از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردار است. بهترین نوع قیر مورد استفاده در تولید آسفالت گرم شامل قیر MC250، قیر 60/70 و قیر 85/100 هستند