آسفالت که یک ماده ترکیبی از عناصری همچون قیر، ماسه، شن و … می‌باشد از جمله مهم‌ترین مواد در صنعت راه‌سازی، جاده‌سازی و شهرسازی به شمار می‌رود و نقش پررنگی در صنایع مختلفی همچون حمل و نقل و … دارد.
آسفالت‌ها به صورت کلی به سه دستی اصلی آسفالت گرم، آسفالت سرد و آسفالت حفاظتی تقسیم می‌شوند و هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، مزایا، معایب و کاربردهای منحصربه‌فردی داشته باشند.
آسفالت گرم که پرکاربردترین نوع آسفالت است می‌تواند از لایه‌های مختلفی تشکیل شود که آسفالت بیندر یکی از مهم‌ترین آن‌ها است. در ادامه مطلب به بررسی کامل آسفالت بیندر و ویژگی‌ها و مشخصات آن پرداخته می‌شود.
آسفالت بیندر چیست؟
به صورت کلی آسفالت از 10 لایه اصلی تشکیل می‌شود که شامل بستر تقویتی (در صورت نیاز)، لایه اول خاک‌ریزی، لایه دوم خاک‌ریزی، ساب گرید یا لایه نهایی خاک‌ریزی، لایه زیر اساس، لایه اساس، پریمکت، بیندر، تک کت و توپکا هستند. هرکدام از این لایه‌ها از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردارند.
لایه آسفالت بیندر که به عنوان آستر نیز شناخته می‌شود در حقیقت قشر میانی لایه رویه و لایه اساس بوده و به عنوان قشر زیرسازی آسفالت شناخته می‌شود.
این لایه دارای سنگ‌هایی با ابعاد بزرگ‌تر بوده و همین عامل باعث می‌شود در مقایسه با لایه توپکا از اصطکاک و لغزش سطح جاده جلوگیری کند.
مشخصات فنی آسفالت بیندر
لایه بیندر از مهم‌ترین قسمت‌های آسفالت به شمار می‌رود. این آسفالت گرم از قیر و سنگ‌دانه‌های بزرگ تشکیل می‌شود. در حقیقت مواد تشکیل‌دهنده این آسفالت با قیر طبیعی یا قیر خالص مخلوط می‌شود و بر روی سطح مورد نظر پخش و کوبیده خواهد شد.
آسفالت بیندر در اصل از ترکیب قیر کم و سنگ‌هایی در ابعاد 25 میلی‌متر تولید می‌شود و همین امر باعث می‌شود که هزینه‌های تولید آسفالت کاهش پیدا کرده و مقاومت آن در برابر جابجایی‌های و تغییر شکل زیاد شود.
آسفالت بیندر در مقایسه با آسفالت توپکا دارای دانه‌بندی‌های درشت‌تری بوده و منافذ خالی میان سنگریزه‌های آن بیشتر است. سنگ‌دانه‌های به کار رفته در تولید آسفالت بیندر عموماً ابعادی بین ۵.۹ میلی‌متری تا ۱۹ میلی‌متر دارند.
این لایه آسفالتی همچنین مقاومت بالایی در برابر تغییرات دمایی داشته و می‌تواند فشار و وزن بالایی را تحمل کند. این آسفالت در مقایسه با آسفالت توپکا میزان قیر کمتری دارد که باعث کاهش هزینه‌های آسفالت و افزایش مقاومت آن در برابر عوامل خارجی می‌شود. البته این آسفالت نمی‌تواند انتخاب مناسبی برای پوشش سطحی باشد چرا که دانه‌بندی درشتی دارد.
کاربرد آسفالت بیندر
آسفالت بیندر یا آسفالت آستر از جمله لایه‌های اصلی آسفالت است که برای زیرسازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آسفالت در اصل ترکیبی از سنگ‌دانه‌های درشت، سنگ‌های شکسته و قیر گیلسونایت است که به منظور جلوگیری از جابجایی سطوح جاده و خیابان به کار می‌رود.
همانطور که گفته شد این آسفالت به واسطه ویژگی‌ها و مشخصات فیزیکی خود نمی‌تواند برای پوشش دهی سطوح جاده و خیابان استفاده شود و برای این کار باید از آسفالت‌هایی با دانه‌بندی ریزتر مانند آسفالت توپکا استفاده شود.
آسفالت بیندر در اصل زیرساز آسفالت بوده و قشر میانی لایه رویه و لایه اساس را تشکیل خواهد داد. بعد از آنکه در زمان اجرای آسفالت، لایه‌های اساس به اتمام رسید، آسفالت بیندر توسط ماشین‌های مکانیکی مخصوص به نام فینیشر انجام خواهد شد.
دستگاه فینیشر آسفالت را به طور کاملا یکنواخت و بر اساس شیب تعیین شده و با ضخامت یکسان روی لایه اساس قیری پخش کرده و در نهایت عملیات کوبیدن و تراکم با ضخامت معین انجام خواهد شد.
مزایا و معایب آسفالت بیندر
آسفالت بیندر همانند سایر لایه‌های آسفالتی می‌تواند مزیت‌ها و معایب منحصربه‌فردی داشته باشد. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های این آسفالت می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این آسفالت از دوام و ماندگاری بالایی برخوردار است
- در برابر تغییرات آب و هوایی و تغییرات دمایی مقاومت بالایی دارد
- هزینه تولید پایینی داشته و هزینه‌های نگهداری کمی دارد
در کنار مزیت‌های عنوان شده، این آسفالت می‌تواند معایبی نیز داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل هزینه اولیه بالا، نیاز به نگهداری دوره‌ای، عدم امکان استفاده در لایه‌های رویی و … اشاره کرد.
فرآیند تولید آسفالت بیندر و تاریخچه آن
آسفالت بیندر همانند سایر لایه‌های آسفالت می‌تواند در مراحل مختلفی تولید شود. به صورت کلی فرآیند تولید آسفالت شامل س مرحله زیر است:
- استخراج و آماده‌سازی مواد اولیه که باید استفاده از تجهیزات مدرن انجام خواهد شد
- مخلوط کردن یکنواخت مواد با نسبت‌های دقیق
- پخت نهایی آسفالت و ترکیب کامل مواد اولیه
هرچند که آسفالت از دوران باستان مورد استفاده بوده است اما آسفالت بیندر به شکل مدرن و امروزی از اوایل قرن بیستم مورد استفاده قرار گرفت و با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، کیفیت آن افزایش پیدا کرده و به شکل امروزی در آمده است.
عوامل موثر در قیمت آسفالت بیندر
عوامل و فاکتورهای مختلفی می‌توانند در تعیین قیمت آسفالت موثر باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل مواردی همچون نوع قیر و کیفیت آن، دانه‌بندی شن و ماسه، هزینه‌های تولید و استخراج مواد، درصد و نسبت مواد اولیه، حجم و مقدار آسفالت، هزینه‌های حمل و نقل، برند و شرکت تولید کننده، میزان یکنواختی سطح و پستی و بلندی‌ها، نحوه اجرای آسفالت، هزینه‌های تجهیزات و ماشین آلات، حجم و مقدار آسفالت و … هستند.
جمع‌بندی نهایی
آسفالت بیندر به عنوان یکی از لایه ای اصلی آسفالت گرم به شمار می‌رود که سنگریزه‌های درشت و قیر تشکیل شده و در بخش میانی لایه رویه و لایه اساس اجرا می‌شود.
این آسفالت از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردار بوده و می‌تواند با استحکام، مقاومت و ماندگاری کلی آسفالت کمک کند.