قیر از جمله باارزش‌ترین و کاربردی‌ترین موادی است که از دل طبیعت گرفته می‌شود و می‌تواند استفاده‌های متعددی در صنایع مختلف داشته باشد. به صورت کلی قیر به دو شکل طبیعی و مصنوعی در دسترس است که تفاوت‌های متعددی باهم دارند. ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون عدم نفوذپذیری در برابر آب و چسبندگی بسیار بالا باعث شده‌اند که قیرها کاربردهای مختلفی داشته باشند. خاصیت چسبندگی قیر می‌تواند به عنوان یک مزیت بزرگ شناخته شود اما گاهی نیز می‌تواند چالش‌ها و مشکلاتی ایجاد کند. در ادامه به بررسی روش‌های تمیز کردن قیر روی کفش پرداخته خواهد شد.
قیر چیست و چه ترکیباتی دارد؟
قیر یک ماده هیدروکربوری سیاهرنگ است که قابلیت حل شدن در سولفور کربن و تتراکلروکربن را دارد. قیر می‌تواند در دمای محیط جامد باشد و با افزایش دما به مایع تبدیل می‌شود. مهم‌ترین ترکیبات قیر طبیعی و قیر معدنی موادی همچون نفتالین و ترکیبات آروماتیک چند حلقوی، ترکیبات آروماتیک قطبی مانند فنول، هیدروکربن‌های اشباع و ترکیبات هتروسیکلیک هستند و می‌توانند در صنایع مختلفی کاربرد داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- صنعت ساختمان‌سازی
- صنعت تولید مواد عایق
- صنعت راه‌سازی
- تولید لوازم‌خانگی
- صنایع خودروسازی، تجهیزات خانگی و …
تمیز کردن قیر روی کفش
همان‌طور که گفته شد یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین ویژگی‌های قیرها چسبندگی بسیار بالای آنها خصوصاً در حالت مایع است بنابراین احتمال زیادی دارد که با افزایش دمای قیر به مواد مختلف چسبیده و بعد از خنک شدن به سختی جدا می‌شود. چسبیدن قیر به کفش‌ها می‌تواند چالش‌های مختلفی برای افراد ایجاد کند چرا که قیر به سختی تمیز می‌شود. برای از بین بردن قیر روی کفش می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
فریز کردن کفش
یکی از ساده‌ترین روش‌هایی که می‌توان به کمک آن قیر چسبیده شده به کفش‌ها را تمیز کرد، فریز کردن کفش است. زمانی که دمای کفش‌های قیری به زیر صفر درجه برسد قیر به حالت جامد و سفت در می‌آید و احتمال جدا شدن آن بسیار کمتر می‌شود. بعد از فریز شدن کفش می‌توان با یک جسم تیز مانند چاقو قیر روی آن را جدا کرد. البته برای جدا کردن قیر با استفاده از چاقو باید دقت زیادی داشت چرا که امکان آسیب دیدن کفش‌ها وجود دارد.
استفاده از روغن اکالیپتوس
یکی دیگر از روش‌های ساده و خانگی برای تمیز کردن قیر روی کفش‌ها استفاده از روغن اکالیپتوس است. در این روش ابتدا مقداری روغن اکالیپتوس را در داخل آب حل کرده و سپس قسمتی از کفش که قیری شده است را در داخل آن قرار داد. محلول روغن اکالیپتوس و آب باعث می‌شود که قیر روی کفش حل شده و تمیز شود. می‌توان از این محلول چند بار استفاده کرد تا قیر چسبیده به روی کفش‌ها به صورت کامل از بین برود.
استفاده از حلال‌های نفتی
برای از بین بردن قیر یا بیتومن از روی کفش‌ها می‌توان از مواد نفتی دیگری استفاده کرد که مهم‌ترین آنها بنزین و تینر هستند. استفاده از بنزین یا تینر کمک می‌کند که قیر چسبیده شده به کفش‌ها حل شود و سپس با استفاده از مواد شوینده‌ای همچون صابون، پودر لباسشویی و … می‌توان عملیات تمیز کردن قیر را به صورت کامل انجام داد و قیرهای چسبیده به کفش را کاملاً تمیز کرد.
استفاده از یخ و الکل
همان‌طور که گفته شد فریز کردن قیر باعث سفتی آن می‌شود و احتمال جدا شدن آن از سطوح بیشتر می‌شود. بعد از آنکه با استفاده از چند تکه یخ قیر روی کفش سفت و منجمد شد می‌توان از یک کاردک یا چاقو استفاده کرد و آن را به آرامی از سطح کفش جدا کرد. بعد از جدا کردن تکه‌های قیر و برای از بین رفتن کامل جای آن می‌تواند از الکل استفاده کرد. برای این کار می‌توان یک پارچه تمیز را به مقداری الکل آغشته کرده و سپس به آرامی محل لکه‌های قیر روی کفش را مالش داد تا اثرات آن کاملاً از بین بروند.
استفاده از شوینده‌های قوی
یکی دیگر از روش‌های تمیز کردن قیر روی کفش استفاده از مواد شوینده مختلف مانند انواع صابون‌ها، مایع ظرف‌شویی، مایع دستشویی و … است. البته این مواد بیشتر برای پاک کردن قیر از روی کفش‌های نخی، پارچه‌ای و کتانی مؤثر هستند. در این روش ابتدا باید سعی شود لکه‌های قیر با استفاده از ابزارهایی مانند کاردک از روی کفش جدا شود و سپس برای حذف کامل اثرات آن از مواد شوینده استفاده شود و کفش به صورت کامل شستشو داده شود، در نهایت می‌توان با استفاده از سشوار کفش‌ها را به خوبی خشک کرد.
به صورت کلی حلال‌های مختلفی می‌توانند انواع قیرهای معدنی و طبیعی، پودر قیر معدنی ، بیتومن و … را در خود حل کنند اما انتخاب هر کدام از آنها باید با توجه به جنس و نوع کفش‌ها و همچنین حجم لکه انجام شود تا بهترین نتیجه را داشته باشد.
جمع‌بندی نهایی
قیرها به واسطه ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود که مهم‌ترین آنها نفوذناپذیری در برابر آب و چسبندگی بالا است کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارند. چسبیدن قیر به کفش می‌تواند باعث ایجاد ظاهری نامناسب در آنها شود و مشکلاتی برای افراد ایجاد کند. برای تمیز کردن قیر روی کفش می‌توان از روش‌ها و مواد مختلفی همچون استفاده از روغن اکالیپتوس، حلال‌های نفتی، مواد شوینده، فریز کردن و … استفاده کرد.